Ἡ κενοδοξία ἐμφανίζεται σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις τοῦ ἀπρόσεκτου ἀνθρώπου. Μοιάζει μὲ τὴν ἀράχνη, ποὺ ἁπλώνει παντοῦ τὸν ἱστό της, λέει ὁ Ὅσιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος. Μερικοὶ ἄνθρωποι κάνουν κάποιον πνευματικὸ ἀγώνα καὶ ἀποκτοῦν μερικὲς ἀρετές, τὶς ὁποῖες θέτουν ἀπερίσκεπτα στὴν ὑπηρεσία τοῦ πάθους τῆς κενοδοξίας καὶ χάνουν τὴν ἀξία τους.
Εἶναι ἐνδιαφέρουσα καὶ ἡ ἀκόλουθη διαπίστωση τοῦ ὁσίου Ἰωάννου: «Ἔχω δεῖ πολλὰ καὶ διάφορα φυτὰ ἀρετῶν, φυτευμένα μέσα στὸν κόσμο, ποὺ ποτίζονται ἀπὸ τὸ βόρβορο τοῦ ὑπονόμου τῆς κενοδοξίας καὶ σκαλίζονταν ἀπὸ τὸ πνεῦμα τῆς ἐπίδειξης καὶ λιπαίνονταν μὲ τὸ λίπασμα τῶν ἐπαίνων. Τὰ ἴδια ὅμως αὐτὰ φυτά, ὅταν μεταφυτεύθηκαν σὲ γῆ ἔρημο καὶ ἄβατο ἀπὸ κοσμικούς, καὶ ἄνυδρο, χωρὶς τὸ βρωμερό νερὸ τῆς κενοδοξίας, ἀμέσεως ξεράθηκαν. Διότι δὲν ἦταν δυνατό, αὐτὰ τὰ ὑδροχαρῆ φυτὰ νὰ καρποφορήσουν σὲ σκληρὰ καὶ ἄνυδρα γυμναστήρια»16.Ὁ ἄνθρωπος ποὺ εἶναι δέσμιος τοῦ πάθους τῆς κενοδοξίας διακρίνεται γιὰ τὴν ἀκατάσχετη πολυλογία του προκειμένου νὰ διαφημίζει τὸν ἑαυτό του. Δὲν σέβεται τὴν ἀλήθεια τῶν πραγμάτων καὶ δὲν διστάζει νὰ ἐμφανίζει τὰ ἀσήμαντα ὡς σπουδαῖα, ἀλλὰ καὶ τὰ ἁμαρτήματα ὡς κατορθώματα πνευματικοῦ ἀγώνα, διαστρέφοντας τὶς ἐντολὲς τοῦ Εὐαγγελίου.
«Ὁ κενόδοξος δείχνει ὅτι εἶναι πιστός, ἐνῶ εἶναι εἰδωλολάτρης. Φαινομενικὰ σέβεται τὸν Θεό, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα ἐπιζητεῖ νὰ ἀρέσει στοὺς ἀνθρώπους καὶ ὄχι στὸν Θεό»17, τονίζει ὁ Ὅσιος Ἰωάννης.
Μιλώντας γιὰ τὴν κενοδοξία ἔρχεται στὸ νοῦ μας καὶ ἡ ἀνθρωπαρέσκεια, ποὺ ἐπίσης εἶναι ἁμαρτωλὸ πάθος. Ὁ Μέγας Βασίλειος ἀναφέρεται στὴ διαφορὰ ποὺ ὑπάρχει στὰ δύο αὐτὰ πάθη: «Νομίζω ὅτι κενόδοξος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ κάνει ἢ λέει κάτι, γιὰ νὰ κερδίσει τὴ φθηνὴ κοσμικὴ δόξα ἐκείνων, ποὺ τὸν βλέπουν ἢ τὸν ἀκοῦν. Ἀνθρωπάρεσκος δὲ εἶναι ἐκεῖνος, ποὺ ἐνεργεῖ κάτι, ἀκολουθώντας τὸ θέλημα κάποιου ἀνθρώπου, γιὰ νὰ τὸν εὐχαριστήσει, ἀκόμα κι ὅταν ἡ ἐνέργεια αὐτὴ εἶναι ἀνήθικη»18.
Κλείνοντας τοῦτο τὸ κείμενο μεταφέρουμε ἕνα ἀκόμα λόγο τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου: «Ἂς περιφρονήσουμε τὴν κενοδοξία. Γι’ αὐτὸ βέβαια λέγεται καὶ κενή, ἐπειδὴ εἶναι στερημένη ἐντελῶς περιεχομένου καὶ δὲν ἔχει τίποτα σταθερὸ καὶ βέβαιο, οὔτε μόνιμο, ἀλλὰ εἶναι μόνο ἀπάτη τῶν ματιῶν καὶ ἐξαφανίζεται πρὶν ἀκόμα ἐμφανιστεῖ»19.
Πρεσβ. Διονύσιος Τάτσης
Σημειώσεις:
16. Ἰωάννου Σιναΐτου, Κλῖμαξ, Ὠρωπὸς 1978, σελ. 52. 17. Ὅπ. παρ., σελ. 238. 18. Βασιλείου Δ. Χαρώνη, Παιδαγωγικὴ ἀνθρωπολογία Μεγάλου Βασιλείου, τόμος Β΄, Ἀθήνα 2003, σελ. 489-490. 19. Βασιλείου Δ. Χαρώνη, Παιδαγωγικὴ ἀνθρωπολογία Ἰωάννου Χρυσοστόμου, τόμος Γ΄, Ἀθήνα 1995, σελ. 386.
Κενοδοξία: Ἀπόγονος τῆς ἀπιστίας – 1ον – 2ον – 3ον – 4ον
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου