«Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου»: Ευαγόρας Παλληκαρίδης, ο 18χρονος ήρωας Κύπριος Έλληνας αδελφός μας.

Κ.Σ.

Απαγχονίσθηκε από τους εγγλέζους κατακτητές στις 14 Μαρτίου 1957, σε ηλικία μόλις 18 ετών. Η συγκλονιστική φωτογραφία είναι στη φυλακή λίγο πριν τον απαγχονισμό του αδελφού μας Ευαγόρα, μικρού στην ηλικία αλλά λέοντα στην γεμάτη με ορθοδοξία και Ελλάδα ψυχή.   

Των αθανάτων το κρασί  

το ‘βρετε σεις και πίνετε  

ζωή για σας ο θάνατος  

κι αθάνατοι θα μείνετε ( ποίημα Ευαγόρα Παλληκαρίδη.   

Οι στίχοι έχουν μελοποιηθεί  από τον αείμνηστο μουσικοσυνθέτη Δημήτρη Λάγιο, με τίτλο της συνθέσεως « Των αθανάτων»).

Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης γεννήθηκε στην Τσάδα της Πάφου, στις 28 Φεβρουαρίου 1938.  Στις 2 Ιουνίου 1953, άρχισαν οι εκδηλώσεις σε όλες τις τότε αποικίες της Μ. Βρετανίας για την στέψη ως βασίλισσας της Ελισάβετ. Στην Πάφο αναρτήθηκε η σημαία του Ηνωμένου Βασιλείου στο «Ιακώβιο Γυμναστήριο», γεγονός που προκάλεσε μαθητικές και φοιτητικές  διαδηλώσεις με αίτημα την υποστολή της σημαίας. Ο 15χρονος τότε Ευαγόρας αναρριχάται στον ιστό, κατεβάζει και σκίζει την αγγλική σημαία: το γεγονός αυτό έδωσε το έναυσμα για επέκταση των διαδηλώσεων. Οι μαθητές και το πλήθος συγκρούονται με την αστυνομία, η οποία ενισχύεται από Τούρκους. Ο άγγλος διοικητής διέταξε να αποσυρθούν οι αστυνομικοί, για να μην στιγματισθεί η στέψη της βασίλισσας.  Η Πάφος έγινε το μόνο μέρος όπου ο εορτασμός ματαιώθηκε. Ο Ευαγόρας συνελήφθη, αλλά αφέθηκε ελεύθερος λόγω της μικρής του ηλικίας.

 Στις 17 Νοεμβρίου 1955 οι μαθητές του Γυμνασίου συγκεντρώθηκαν και προετοίμαζαν μια διαδήλωση. Οι στρατιώτες είχαν διαταγή να πυροβολήσουν αδιακρίτως τους διαδηλωτές. Ο Ευαγόρας συλλαμβάνεται και οδηγείται στο δικαστήριο με την κατηγορία ότι συμμετείχε παράνομα σε οχλαγωγίες. Δεν παραδέχθηκε την κατηγορία και η δίκη αναβλήθηκε για τις 6 Δεκεμβρίου. Μια μέρα πριν τη δίκη, μπαίνει κρυφά στο σχολείο του και αφήνει  ένα σημείωμα με το εξής περιεχόμενο: Παλιοί συμμαθηταί, αυτή την ώρα κάποιος λείπει ανάμεσά σας, κάποιος που φεύγει αναζητώντας λίγο ελεύθερο αέρα, κάποιος που μπορεί να μη τον ξαναδείτε παρά μόνο νεκρό. Μην κλάψετε στον τάφο του, δεν κάνει να τον κλαίτε. Λίγα λουλούδια του Μαγιού σκορπάτε του στον τάφο. Του φτάνει αυτό μονάχα. Θα πάρω μιαν ανηφοριά θα πάρω μονοπάτια  να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά. Θ΄ αφήσω αδέλφια συγγενείς, τη μάνα, τον πατέρα μεσ΄ τα λαγκάδια πέρα και στις βουνοπλαγιές.

Ψάχνοντας για τη Λευτεριά θα ΄χω παρέα μόνη κατάλευκο το χιόνι, βουνά και ρεματιές.

Τώρα κι αν είναι χειμωνιά, θα ΄ρθει το καλοκαίρι τη Λευτεριά να φέρει σε πόλεις και χωριά.

Θα πάρω μιαν ανηφοριά θα πάρω μονοπάτια να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά.

Τα σκαλοπάτια θ΄ ανεβώ, θα μπω σ΄ ένα παλάτι, το ξέρω θαν απάτη, δεν θαν αληθινό.

Μεσ΄ το παλάτι θα γυρνώ ώσπου να βρω τον θρόνο, βασίλισσα μια μόνο να κάθεται σ΄ αυτό. Κόρη πανώρια θα της πω, άνοιξε τα φτερά σου και πάρε με κοντά σου, μονάχα αυτό ζητώ.

Γεια σας παλιοί συμμαθηταί. Τα τελευταία λόγια τα γράφω σήμερα για σας. Κι όποιος θελήσει για να βρει ένα χαμένο αδελφό, ένα παλιό του φίλο, ας πάρει μιαν ανηφοριά ας πάρει μονοπάτια να βρει τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά. Με την ελευθερία μαζί, μπορεί να βρει και μένα. Αν ζω, θα μ΄ εύρει εκεί.

Ήταν η αρχή του τέλους. Στις 18 Δεκεμβρίου 1956 ο Ευαγόρας, ο οποίος είχε ενταχθεί στην ΕΟΚΑ  (αντιστασιακή οργάνωση κατά της αγγλικής κατοχής της Κύπρου μας) μαζί με άλλους δύο μετέφεραν όπλα και τρόφιμα. Ξαφνικά βρέθηκαν αντιμέτωποι με αγγλική περίπολο. Οι άλλοι δύο κατάφεραν να διαφύγουν, αλλά ο ίδιος συνελήφθη. Στην κατοχή του βρέθηκαν 3 γεμιστήρες και ένα οπλοπολυβόλο, που δεν ήταν όμως έτοιμο για χρήση. Κατηγορήθηκε για κατοχή και διακίνηση οπλισμού,  μεταφέρθηκε στη Λευκωσία και η δίκη ορίσθηκε για τις 25 Φεβρουαρίου. Στη δίκη του ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης είπε: 

Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε. Ό, τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την Ελευθερίαν του. Τίποτα άλλο.    

Καταδικάσθηκε σε θάνατο με απαγχονισμό. Απλοί πολίτες,  η Ελληνική Κυβέρνηση, η Ελληνική Βουλή, η Εκκλησία της Ελλάδος,  Αρχιεπίσκοποι, τοπικοί φορείς,   κυπριακές αδελφότητες, ακόμη και άγγλοι βουλευτές και αμερικανός γερουσιαστής ζήτησαν να απονεμηθεί χάρη στον Ευαγόρα. Το αίτημα απερρίφθη. 

Ο Ευαγόρας μας, το παλληκάρι ο ΕΛΛΗΝΑΣ, στο τελευταίο γράμμα του γράφει:

Θ΄ ακολουθήσω με θάρρος τη μοίρα μου. Ίσως αυτό να ναι το τελευταίο μου γράμμα. 

Μα πάλι δεν πειράζει. Δεν λυπάμαι για τίποτα. Ας χάσω το κάθε τι. 

Μια φορά κανείς πεθαίνει. Θα βαδίσω χαρούμενος στην τελευταία μου κατοικία. Τι σήμερα τι αύριο; 

Όλοι πεθαίνουν μια μέρα. 

Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα.

Ώρα 7:30. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα. Μη ρωτάτε γιατί.!!

Ο Ευαγόρας μας ο αδελφός μας απαγχονίσθηκε από τους εγγλέζους κατακτητές στις 14 Μαρτίου 1957, σε ηλικία μόλις 18 ετών.

« Ύμνος εις την Ελευθερίαν»  Διονυσίου Σολωμού. Ο Εθνικός Ύμνος Ελλάδας και Κύπρου!!!    

  Κ.Σ.