Ἔρχεται… φόβος!

Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος

Τελευταῖα, καλοί μου φίλοι, διαπιστώνουμε νὰ δίνεται μεγάλη ἔμφαση στὶς ἐπερχόμενες κακοκαιρίες. Τὰ ἔκτακτα δελτία εἰδήσεων διαδέχονται τὸ ἕνα τὸ ἄλλο. Ἀκόμη καὶ οἱ κλήσεις ἀπ’ τὸ γνωστό μας πλέον 112 στὰ κινητά μας! Μάλιστα οἱ κακοκαιρίες αὐτὲς συμβαίνει νὰ ἔχουν καὶ ὀνόματα τοῦ τύπου «Ἀριάδνη», «Μήδεια», «Ἀντίνοος», «Γηρυόνης» κ.λπ. Σκοπός τους εἶναι, κατὰ τοὺς μετεωρολόγους, νὰ μᾶς προετοιμάσουν γιὰ τὸ ἐπερχόμενο ἔκτακτο καιρικὸ φαινόμενο, προκειμένου νὰ λάβουμε τὰ ἀπαιτούμενα μέτρα γιὰ τὴν προστασία μας. Τὴν εὐκαιρία ἁρπάζουν ἀμέσως τὰ ἀδηφάγα ΜΜΕ γιὰ νὰ δημιουργήσουν τίς… καταιγίδες τοῦ πανικοῦ στὴν κοινωνία!

Μάλιστα μία ἐπερχόμενη «κακοκαιρία», ἐκεῖ στὰ μέσα Νοεμβρίου 2022, εἶχε τὸ ὄνομα «ΦΟΒΟΣ»!!! Ἡ ὁποία, ὅπως ἀποδείχθηκε, δὲν ἦταν τίποτε ἄλλο τελικά, παρὰ μία … ἁπλὴ βροχούλα! Ὅμως ὁ φόβος ποὺ προκλήθηκε γι’ αὐτὴν ἦταν ἀπίστευτος!

Ἔτσι συμβαίνει καὶ μὲ ὅλους τοὺς φόβους, ξέρετε. Ἐκείνους ποὺ σκόπιμα δημιουργοῦν κάποιοι, γιὰ νὰ μᾶς ἐλέγχουν ἢ καὶ ποὺ δημιουργοῦμε κι ἐμεῖς οἱ ἴδιοι ἀπὸ ἀσήμαντα πρά­γματα, βασανίζοντας τὴ ζωή μας.

Ἀλλ’ ἂς πάρουμε τὰ πράγματα μὲ τὴ σειρά τους …

*   *   *

Μποροῦμε μὲ ἄνεση νὰ ποῦμε ὅτι σήμερα ζοῦ­με στὴν κοινωνία τοῦ φόβου! Δὲν φθάνουν οἱ ἀτομικοί μας φόβοι καὶ οἱ φοβίες, ἔρχονται καὶ οἱ συλλογικοὶ φόβοι ποὺ κάθε φορά δημιουργοῦνται σὲ βάρος μας.

Πρόσφατα ζήσαμε γιὰ τὰ καλὰ τὴν ἀποκαλούμενη «ὑγειονομικὴ κρίση». Προηγουμένως εἴχαμε τὴν δεκαετία τῆς λεγόμενης «οἰκονομικῆς κρίσης» μὲ τὰ γνωστὰ μνημόνια, τὰ capital controls, τὰ τῆς ἐξόδου τῆς Χώρας μας ἀπ’ τὴν εὐρωζώνη, πρὶν δὲ ἀπ’ αὐτὴν εἴχαμε τὴν «χρηματιστηριακὴ κρίση» κ.λπ.  Καὶ σήμερα; Μὲ ἀφορμὴ τὸν πόλεμο στὴν Οὐκρανία, ἔχουμε τὴν «ἐνεργειακὴ κρίση», τὴν «διατροφικὴ κρίση», τὴν «κρίση τοῦ πληθωρισμοῦ» κ.λπ. «Κρίσεις» ἰδιαίτερες κάθε φορά, γιὰ νὰ δημιουργεῖται αὐτὸς ἀκριβὸς ὁ συλλογικὸς φόβος.

Μάλιστα κάθε ἐποχὴ ἔφθασε νὰ ἔχει τὴ δική της «κρίση», ὅπως καὶ ἡ κάθε χώρα. Κι ἐπειδὴ ζοῦμε καὶ στὴν ἐποχὴ τῆς παγκοσμιοποίησης, ἔχουμε πλέον καὶ τὶς παγκόσμιες κρίσεις, ὅπως πολλὲς ἀπ’ αὐτὲς ποὺ ἀναφέραμε. Καὶ τί φόβος δὲν διασπείρεται στὴν κοινωνία, τὴν ἐθνικὴ καὶ τὴν παγκόσμια, ἔχοντας αὐτὲς ὡς ἀφορμή!

Ἔτσι στὸν ἀτομικὸ φόβο τῆς ἀπώλειας τῆς κατοικίας μας, τῆς μὴ πληρωμῆς τῶν δόσεων τῶν δανείων μας, τῆς μὴ πληρωμῆς τοῦ ἐνοικίου μας, τῆς μὴ πληρωμῆς τοῦ ρεύματος, τῆς ἀδυναμίας ἀγορᾶς τῶν ἀπαραίτητων ἀγαθῶν, τῆς ὑγείας μας κ.λπ., ἔρχεται νὰ προστεθεῖ καὶ ὁ συλλογικὸς φόβος, ὅπως αὐτὸς τῆς Πολιτικῆς Προστασίας τῆς Γερμανίας ποὺ καλεῖ τοὺς κατοίκους νὰ ἀποταμιεύουν … κονσέρβες, ὡς καὶ τῶν γνωστῶν δισεκατομμυριούχων, ὅπως τοῦ Τζὲφ Μπέζος ποὺ μᾶς καλεῖ νὰ μὴ ψωνίζουμε καὶ νὰ ἀποταμιεύουμε τὰ χρήματά μας, γιὰ νὰ ἀντιμετωπίσουμε τὶς ἐπερχόμενες «κρίσεις» ποὺ ἔρχονται (ὅσοι μάλιστα τὸ κάνουν αὐτὸ αἰσθάνονται ὅτι χάνουν τὰ χρήματά τους ἀπ’ τὸν πληθωρισμό, ἄλλος φόβος κι αὐτός)!!!

Καὶ γιατί γίνονται ὅλα αὐτά; Θὰ τὸ ποῦμε ξεκάθαρα. Γιὰ νὰ μᾶς ἐλέγχουν! Τὸ τελευταῖο τὸ ζήσαμε γιὰ τὰ καλὰ μὲ ὅλα ὅσα ἔγιναν μὲ τὸν κορωνοϊὸ καὶ μάλιστα σὲ παγκόσμιο ἐπίπεδο. Τὸ πλέον χαρακτηριστικὸ παράδειγμα.

Καὶ ὅπως στὶς ἐπερχόμενες κακοκαιρίες δίνονται ὀνόματα γιὰ νὰ ἀποτυπώνονται αὐτὲς εὔκολα στὴ μνήμη μας καὶ νὰ δεχόμαστε τὶς σχετικὲς μὲ αὐτὲς πληροφορίες, τὸ ἴδιο γίνεται καὶ μὲ τὶς «κρίσεις». Τὶς ὑγειονομικές, τὶς χρηματιστηριακές, τὶς ἐνεργειακές, τὶς διατροφικές, τὶς πληθωριστικὲς κ.λπ.

*   *   *

Ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε ἡ διαχείριση τοῦ φόβου ἔχει γίνει ἄσκηση πολιτικῆς. Ὅπως ὀρθὰ εἶπαν «ἡ ἐπιβολή του εἶναι λίαν ἀποτελεσματικὴ πρὸς ὄφελος τῶν πολιτικῶν προσώπων, εἶναι ἕνα εἶδος πολιτικῆς ζωτικότητας. Ἕνα ὁλόκληρο πολιτικὸ σύστημα ἔχει οἰκοδομηθεῖ μὲ τὴν πολιτικὴ τοῦ φόβου, μὲ συμμάχους τὰ ΜΜΕ καὶ ἀπώτερο στόχο νὰ ἐπιστρατεύουν τὸ ὅπλο τοῦ φόβου ἢ τοῦ πανικοῦ»[1] Τὸ σύστημα δὲ αὐτὸ τὸ ζήσαμε γιὰ τὰ καλὰ καὶ μὲ τὰ λεγόμενα «μνημόνια». Τότε ποὺ πέρασαν σὲ βάρος τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας ὅλα ἐκεῖνα τὰ δυσβάστακτα μέτρα ὑπὸ τὴν ἀπειλὴ τοῦ φόβου!

Βλέπετε πάντοτε ὁ φόβος ἦταν τὸ ἐργαλεῖο χειραγώγησης τῶν ἰσχυρῶν. Ὅταν ὁ διαβόητος Γιόζεφ Γκαῖμπελς, ὑπουργὸς προπαγάνδας τοῦ Χίτλερ, ἐρωτήθηκε ἀπὸ τὸ δικαστήριο ποὺ τὸν δίκασε, μὲ ποιὸ τρόπο ἔλεγχαν τὴν κοινωνία καὶ τὴν κατεύθυναν ἐκεῖ ποὺ ἤθελαν, ἀπάντησε: «Μὲ τὸν φόβο»! Εἶναι δὲ γνωστὰ τὰ ὅσα ἔχουν λεχθεῖ καὶ γιὰ τὸ ἀποκαλούμενο «δόγμα τοῦ σόκ», ἕνα ἄλλο τεράστιο θέμα κι αὐτό!

Μὲ τὸν φόβο μπλοκάρει, ὅπως λέμε, κανείς, καθόλου δὲν μπορεῖ νὰ σκεφθεῖ. Κι ἐπειδὴ πράγματι φοβᾶται, καταλήγει νὰ δέχεται τὸ λιγότερο κακό, ποὺ δὲν εἶναι ἄλλο ἀπ’ αὐτὸ ποὺ θέλουν νὰ ἐπιτύχουν σὲ βάρος του!

Ὅπως πολὺ σωστὰ εἶπαν ὁ φόβος τοῦ εἴδους αὐτοῦ «εἶναι τὸ νέο μαζικὸ ὅπλο καταστροφῆς»! Ὁ τρομοκρατημένος δὲν μπορεῖ νὰ σηκώσει ποτέ του τὸ κεφάλι! Γι’ αὐτὸ καὶ πάντα θὰ δημιουργοῦν κάτι, γιὰ νὰ εἴμασθε φοβισμένοι καὶ μάλιστα συλλογικά!

Ἐπιπλέον ὁ φόβος δημιουργεῖ μεγάλα προβλήματα στὴν ψυχολογία καὶ τὴν ὑγεία μας, θέμα μὲ τὸ ὁποῖο ἀσχολοῦνται οἱ γνωστοὶ εἰδικοὶ ἐπιστήμονες.

*   *   *

Στ’ ἀλήθεια μὲ ὅλα αὐτὰ ποὺ ζοῦμε ἐπ’ αὐτοῦ, ποιὸς πραγματικὰ κατορθώνει νὰ μὴ φοβᾶται καὶ μάλιστα καθόλου; Νὰ ἕνα σπουδαῖο ἐρώτημα.

Γράφει κάπου ὁ Οὐγκὼ γιὰ τὸν φόβο τοῦ θανάτου: «Ἐκεῖνος ποὺ ζεῖ μὲ τὴν προοπτικὴ τῆς αἰωνιότητας, ποτέ του δὲν φοβᾶται νὰ πεθάνει». Ἑπομένως αὐτὴ ἡ προοπτική, αὐτὸ τὸ ἀνώτατο ὅραμα ποὺ ἔχει, ἡ ἴδια του ἡ πίστη στὸν Θεό, τοῦ ἀποβάλλει αὐτὸν τὸν τόσο μεγάλο φόβο τοῦ θανάτου. Γιατί ὄχι καὶ τὸν κάθε του φόβο;

Λέγει ὑπέροχα ὁ Ψαλμῳδός: «Ἂν πορευθῶ μέσα σὲ θανατερὸ σκοτάδι, κακὸ κανένα δὲν φοβᾶμαι, γιατί μαζί μου, Κύριε, εἶσαι Ἐσὺ» (Ψαλμ. 22,4)

Νά, λοιπόν, ποιὰ εἶναι ἡ ἀπάντηση. Ὅποιος ἔχει τὸν Θεὸ μαζί του, τίποτα δὲν μπορεῖ νὰ φοβηθεῖ, μὲ ὅλον τὸν κόσμο μπορεῖ νὰ τὰ βάλει καὶ νὰ τὸν κατατροπώσει ἀκόμη! Συμβαίνει αὐτὸ ποὺ ὑπέροχα εἶπαν: «Ὅλοι φοβοῦνται ἐκεῖνον ποὺ τὸν Θεὸ φοβᾶται». Ναί! Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ὁ ἱ. Χρυσόστομος τονίζει: «Αὐτὸς ποὺ φοβᾶται τὸν Κύριο, εἶναι μακάριος».

Ὁ Ἅγιος Παΐσιος ἔλεγε: «Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ καὶ τὸν πιὸ δειλὸ τὸν κάνει παλληκάρι. Ὅσο ἑνώνεται κανεὶς μὲ τὸν Θεό, τόσο δὲν φοβᾶται τίποτε»!

Ἂς προσέξουμε καὶ τοῦτο τὸ λόγο τοῦ Φώτη Κόντογλου: «Ποτὲ δὲν φοβόταν τόσο πολὺ ὁ ἄνθρωπος τὴ φτώχεια, τὴν ἀρρώστια καὶ τὸν θάνατο, ὅσο τὰ φοβᾶται τώρα, ποὺ δὲν φοβᾶται τὸν Θεό».

Ὅλα, λοιπόν, εἶναι θέμα τῆς πίστης μας. Τονίζει καὶ πάλι ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Τὸν φόβο δὲν τὸν δημιουργεῖ ὁ ἐρχομὸς τῶν κινδύνων, ἀλλ’ ἡ ἀδυναμία τῆς πίστης μας».

*   *   *

Κάποτε οἱ μετεωρολόγοι, γιὰ νὰ ἐπανέλθουμε στὶς κακοκαιρίες, ἔδιναν σ’ αὐτὲς τὰ ὀνόματα τῶν Ἁγίων ποὺ ἑόρταζαν κατὰ τὴν ἡμέρα ποὺ ἐκδηλώνονταν αὐτές, ὅπως στοὺς τυφῶνες τῶν Δυτικῶν Ἰνδιῶν γιὰ παράδειγμα.[2] Ἔτσι, ὅπως θέλω νὰ πιστεύω, μὲ τὴ θύμηση τῶν Ἁγίων καὶ τὴν ἐπίκλησή τους, ἀπομάκρυναν τοὺς φόβους τους, ὅπως καὶ τὰ ἐπερχόμενα κακὰ ἀπ’ τὶς κακοκαιρίες. Σήμερα, ποὺ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον δίνουν ὀνόματα σ’ αὐτὲς ἀπ’ τὴν μυθολογία, εἶναι σὰν νὰ θέλουν νὰ ἀπομακρύνουν ἀκόμη καὶ τὴν ὅποια σκέψη θὰ μποροῦσε νὰ κάνουμε ἐπικαλούμενοι τὸν Θεό. Ἔτσι μένουμε στοὺς φόβους μας καὶ αὐτοὶ σὲ προβλέψεις σὰν αὐτὴ τῆς κακοκαιρίας «ΦΟΒΟΣ»!

Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος

Σημειώσεις:

[1] Βλέπετε «Ἡ χρήση τοῦ φόβου ὡς ἐργαλείου πολιτικῆς κυριαρχίας…», μεταπτυχιακὴ ἐργασία τῆς Μαρίνας Δημούδη, στὸ Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

[2] Βλέπ. τὸ βιβλίο τοῦ Ivan R. Tannehill μὲ τίτλο «Hurricanes».

orthodoxostypos.gr