Ἡ κουλτούρα δὲν κάνει τὸν ἄνθρωπο πιὸ ἀνθρώπινο

 

George Steiner*

   Ὁ ἐνθουσιασμὸς τοῦ ἀνθρώπου μὲ τὴν κουλτούρα ἦταν ἡ μεγάλη ὑπόσχεση τοῦ Διαφωτισμοῦ. «Στὸ μέτρο καὶ στὸ βαθμὸ ποὺ θὰ ἐξασθενήσει ἡ πίστη σὲ θρησκευτικὰ δόγματα», ἔλεγε ὁ Βολταῖρος, «τὰ μίση θὰ διαλυθοῦν».

   Τὸ τέλος τῆς πίστης ἀποδεικνύεται μιὰ ἐξέλιξη πολὺ πιὸ ἐπικίνδυνη ἀπ᾿ ὅσο μποροῦσαν νὰ προβλέψουν οἱ φιλόσοφοι. Ἀρνούμενοι τὴν κόλαση, μάθαμε νὰ τὴν οἰκοδομοῦμε καὶ νὰ τὴν θέτουμε σὲ λειτουργία ἐπὶ γῆς.

   Ἡ ὑπόσχεση τοῦ Διαφωτισμοῦ δὲν τηρήθηκε. Οἱ βιβλιοθῆκες, τὰ μουσεῖα, τὰ θέατρα, τὰ πανεπιστήμια μποροῦν μιὰ χαρὰ νὰ εὐδοκιμοῦν στὴ σκιὰ τῶν στρατοπέδων συγκέντρωσης.

   Τὸ καταλαβαίνουμε τώρα: ἡ κουλτούρα δὲν κάνει τὸν ἄνθρωπο πιὸ ἀνθρώπινο. Μπορεῖ μάλιστα νὰ τὸν κάνει ἀναίσθητο στὴ δυστυχία τῶν συνανθρώπων του.

* Τζόρτζ Στάινερ (1929-2020), κορυφαῖος σύγχρονος κριτικὸς λογοτεχνίας, δοκιμιογράφος, μυθιστοριογράφος, φιλόσοφος καὶ στοχαστής, σὲ συνέντευξη ποὺ δημοσιεύθηκε στὴν «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» 14-01-2001).

πηγη:  pneumatikes-selides.blogspot.com/