Η Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου

Η Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου

Από τον Συναξαριστή

Αφού προσκυνήσαμε εχθές μαζί με τους Αγγέλους, τους Μάγους και τους Ποιμένες τον Ενανθρωπήσαντα Θεό, που γεννήθηκε Παιδίον νέον για την σωτηρία ημών, δίκαιον είναι να τιμήσουμε σήμερα την Μητέρα Του, την Υπεραγία Θεοτόκο και Αειπάρθενο Μαρία. (1) Η Εκκλησία μάς την παρουσιάζει μέσα στο σπήλαιο δίπλα στο παιδί της, ως όργανο που επέλεξε και προετοίμασε ο Θεός προ πασών των γενεών για την ολοκλήρωση του μεγάλου μυστηρίου της Ενανθρωπήσεώς Του, και ταυτόχρονα ως «νέα Εύα», πρώτη και λαμπρότερη αντιπρόσωπο του ανακαινισμένου ανθρώπινου γένους.

Πώς θα μπορούσε ο ανθρώπινος νους να συλλάβει τον τρόπο που διάλεξε ο Θεός για να φανερωθεί μεταξύ των ανθρώπων; Ο Μονογενής Υιός του Θεού, ο γεννηθείς προ αιώνων εκ του Πατρός αρρεύστως και αχωρίστως, συλλαμβάνεται στην μήτρα της Παρθένου, δίχως ανθρώπινη μεσολάβηση, δια της ενεργείας του Αγίου Πνεύματος, και υπόκειται εκουσίως στους νόμους της γέννησης και της σωματικής ανάπτυξης, ανακαινίζοντάς τους. Χωρίς να εξέλθει εκ της φύσεώς Του, χωρίς να παύσει να αναπαύεται εις τους κόλπους του Πατρός, αναλαμβάνει την ανθρώπινη φύση και γίνεται ο μονογενής υιός της Παρθένου, που ύφανε στην μήτρα της τον πορφυρό χιτώνα του σώματός Του.

Δύο γεννήσεις: η μία θεία και αιώνιος, η άλλη ανθρώπινη και υποκείμενη στον χρόνο· ένας μόνο Υιός, ο Λόγος του Θεού ο ενανθρωπήσας. Ένα μόνο Πρόσωπο γεννάται από την Θεοτόκο, ο Θεάνθρωπος Χριστός· άνευ μητρός κατά την θεία φύση Του, άνευ πατρός κατά την ανθρώπινη φύση.

Στο Πρόσωπό Του η θεία και η ανθρώπινη φύση, που μέχρι τότε χωρίζονταν από χάσμα αγεφύρωτο, ενώνονται τόσο στενά, ώστε τα ιδιώματά τους εναλλάσσονται ασυγχύτως και αρρήτω τω τρόπω (περιχώρησις). Όπως το σίδερο που βάζουμε στην φωτιά μεταβιβάζει στο πυρ την στερεότητά του ενώ ταυτόχρονα καλύπτεται με την θερμότητα και το φως της φωτιάς, έτσι και η Θεότης εκουσίως υπομένει την ασθένεια της σαρκός και η ανθρώπινη φύση ενδύεται δόξα Θεού· ώστε να μπορούμε αληθώς να τιμούμε την Παναγία ως την όντως ΘΕΟΤΟΚΟ. (2)

Το βρέφος που βρίσκεται στην φάτνη, δεν είναι «ψιλός» άνθρωπος που καλείται να δεχθεί την θεία χάρη ως ανταμοιβή της αρετής του, όπως οι άγιοι και οι προφήτες, δεν είναι απλώς Εκλεκτός του Θεού ή άνδρας θεοφόρος· είναι αληθώς ο Λόγος, το δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, που προσέλαβε την ανθρώπινη φύση για να την ανακαινίσει, να την αναπλάσει και να αναστηλώσει εν εαυτώ την εικόνα του Θεού που είχε φθαρεί και στρεβλωθεί από την αμαρτία.

Παράδεισος πνευματικός του Δευτέρου Αδάμ, Ναός της Θεότητος, Γέφυρα μετάγουσα τους εκ γης προς Ουρανό, Κλίμαξ επουράνιος δια της οποίας κατέβη ο Θεός και ανεβαίνει ο άνθρωπος, η Θεοτόκος κατέστη τιμιωτέρα των Χερουβίμ και των Σεραφίμ και πασών των επουρανίων δυνάμεων· φέροντας στην γαστέρα της τον Χριστό, ανεδείχθη «πλατυτέρα των ουρανών» διότι κατέστη Θρόνος Θεού. Χάρις σε Αυτή, ο άνθρωπος υψώνεται υπεράνω των αγγέλων και το σώμα του ακτινοβολεί την δόξα της Θεότητος.

Ενώπιον τέτοιου θαύματος, η ανθρώπινη διάνοια σαστίζει και προτιμά να προσκυνά εν σιγή και πίστει, διότι «όπου βούλεται Θεός νικάται φύσεως τάξις». (3) Θεωρεί μαζί με τον Ιωσήφ τον Μνήστορα, που φωτίσθηκε από το ξένο φως το ακτινοβολούν στο σκότος του σπηλαίου, την Παναγία καθήμενη γαλήνια και φωτεινή κοντά στο Βρέφος που η ίδια σπαργάνωσε και τοποθέτησε στην φάτνη. Ουδέν ίχνος εν αυτή των ωδινών του τοκετού ή της εξάντλησης που τον ακολουθεί στις άλλες γυναίκες: όπως αρμόζει σε μία παρθένο στην ψυχή και στο σώμα, η οποία δεν συνέλαβε εν ηδονή και κατά συνέπεια τεκνοποίησε ανωδίνως.

Παρθένος προ της συλλήψεως, παρθένος εν τω τίκτειν και παρθένος εσαεί μετά την γέννηση του Σωτήρος, αναγγέλλει στις γυναίκες την χαρά και την λύτρωση από την αρά της Εύας, της πρωτόπλαστης μητέρας, την ημέρα της παραβάσεως της εντολής (Γεν. 3:16). Νέα βιοτή εγκαινιάζεται σήμερα για τον άνθρωπο· όπως ο Θεός διάλεξε την παρθενία για να γεννηθεί κατά σάρκα στον κόσμο, έτσι και εν παρθενία επιθυμεί να εμφανισθεί και να μεγαλώσει πνευματικά στην ψυχή του κάθε χριστιανού που μιμείται την βιοτή της Θεοτόκου.

(1) Η Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου είναι ίσως η αρχαιότερη των θεομητορικών εορτών (5ος αιώνας). Κατέστη στην συνέχεια πρότυπο άλλων Συνάξεων (9 Σεπτ.: άγιοι Ιωακείμ και Άννα· 7 Ιαν.: άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος· 3 Φεβρ.: άγιος Συμεών· 26 Μαρτ.: αρχάγγελος Γαβριήλ). Την επομένη της εορτής τιμάται έτσι το πρόσωπο που επελέγη από τον Θεό για να υπηρετήσει την ολοκλήρωση του σχεδίου Του.

(2) «Όθεν δικαίως και αληθώς Θεοτόκον την αγίαν Μαρίαν ονομάζομεν· τούτο γαρ το όνομα άπαν το μυστήριο της οικονομίας συνίστησι. Ει γαρ Θεοτόκος η γεννήσασα, πάντως Θεός ο εξ αυτής γεννηθείς, πάντως δε και άνθρωπος»: Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, Έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως Γ’, 12 (56) (PG 94, 1029C).

(3) Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Λόγος εις την Χριστού Γέννησιν (PG 56, 385). 

 Νέος Συναξαριστής 

της Ορθοδόξου Εκκλησίας,  

Τόμος τέταρτος, Δεκέμβριος.

πηγη: wra9.blogspot.com