Τα γνωρίσματα της πραγματικής αγάπης - Άγιος Νείλος

Γιατί αυτά χαρακτηρίζουν την οδόν της αρετής, η οποία ρυθμίζει, για την ενδεχόμενη πρόοδο εκείνου που την ασκεί, ώστε ούτε πολύ μακρυά να φαίνεται, για να μην προκαλέσει απροθυμία από το μακρύ χρονικό διάστημα, ούτε να περιμένει μέχρι να κατακτηθεί από αυτόν που την επιδιώκει, για να μην παύσει η προθυμία του πριν από το θάνατό του, αλλά να διατηρήσει σε όλη του την ζωή τον ζήλο του σε πλήρη ακμή, παρόλο που το τέλος της είναι απλησίαστο, και να ενθαρρύνει τη δύναμή του, με το να φαίνεται πάντοτε ότι βρίσκεται κοντά σ’ αυτό που είναι κατορθωτό, προκαλώντας τον σε όση πρόοδο επιτρέπει η φύση, και μετά από πολλές προσπάθειες να βρίσκεται αρκετά μακριά από την κατάληψή της. 

 Ποιος όμως, αν και κατέλαβε κάθε προσπάθεια, δεν έμεινε μακρυά από τα όριά της; Και για να αποδειχθεί αυτό καθαρά, πρέπει να αναφέρουμε τα γνωρίσματα της πραγματικής αγάπης, η οποία είναι και ορθά ονομάζεται από την Αγία Γραφή εκπλήρωση του νόμου, επειδή περιλαμβάνει όλα τα μέρη της νομοθεσίας των καλών, διδάσκοντας τους ανθρώπους να ευεργετούν τον συνάνθρωπό τους και δεν τους επιτρέπει να τον αδικούν, ούτε να κάνουν κάτι αντίθετο σε αυτόν, και θέλει να συγχωρούν το κακό. 

Ποιος λοιπόν αγάπησε τον πλησίον του τόσο πολύ, ώστε να θεωρεί εκείνον σε όλα σαν άλλο εαυτό του;

 Ποιος χαίρεται με τις προόδους του αδελφού του στο καλό, σαν να είναι δικές του, και δεν δυσανασχετεί με αυτές κατά τρόπο ανόητο, και από την ζήλεια του δεν σκέφτεται ότι αυτός περιφρονείται σ’ αυτά που ο πλησίον τον ξεπερνά;

Ποιος δεν θεωρεί την τιμή του άλλου, για οποιαδήποτε τυχόν πράγματα, κατάργηση της δικής του τιμής;

Ποιος με την πρόκριση κάποιου σε οποιοδήποτε από αυτά που θεωρούνται επιτυχίες, δεν έπεσε σε δυσφορία, επειδή τοποθετείται σε δεύτερη θέση, τη θέση της ατιμίας;

 Ποιος δεν δαγκώνεται με τους επαίνους εκείνου που ασκεί το ίδιο έργο, σαν να κατηγορείται ο ίδιος; Ποιος στεναχωρήθηκε για το σφάλμα κάποιου, θεωρώντας το σαν να έγινε εις βάρος του;

Ποιος έδειξε συμπάθεια σε κάποιον που απέτυχε, σαν να επρόκειτο για τον εαυτό του;

 Ποιος δεν γέλασε με τον καταντροπιασμό κάποιου;

Ποιος δεν χάρηκε με την πτώση άλλου και δεν κατελήφθη από έπαρση για εκείνον που έπεσε, ενώ αυτός έμεινε όρθιος;

 Ποιος με τον έλεγχο του πλημμελήματος κάποιου κοκκίνησε και αυτός μαζί με εκείνον,και δεν θεώρησε τη ντροπή εκείνου παρρησία γι’ αυτόν,πιστεύοντας ότι με εκείνα που μειώνεται η δόξα των άλλων, αυξάνεται περισσότερο η δική του δόξα;

 Και ποιος, σύμφωνα με τον Παύλο,για να συντομεύσω, χαίρεται μαζί με εκείνους που χαίρονται,και κλαίει με αυτούς που κλαίνε,αισθανόμενος για τον καθένα, έτσι όπως αισθάνεται εκείνος,είτε πρόκειται για ευχάριστα ή για δυσάρεστα πράγματα;

 Γιατί αυτό πραγματικά είναι το εξαίρετο πλεονέκτημα της αγάπης, ότι κάνει τη διάθεση όλων μία,κατά την οποία ο καθένας χαίρεται μαζί με τον άλλο,και λυπάται το ίδιο,σαν να είναι μέλη ενός σώματος ενωμένα,και με ομόνοια μεταδίδουν,αλλά και δέχονται με συμπάθεια τα πάθη ο ένας του άλλου» 

(Άγιος Νείλος, προς Μάγναν, Λόγος περί ακτημοσύνης).