Ορθόδοξες ευχές σε ανορθόδοξες εποχές

Κωνσταντίνου Βαθιώτη, πρώην Αν.Καθηγητής Ποινικού Δικαίου

Αρχίσαμε πάλι να ανταλλάσσουμε τις παραδοσιακές ευχές για τις ημέρες των Χριστουγέννων. “Kαλά Χριστούγεννα”, “καλές γιορτές”, “χρόνια πολλά”, “υγεία πάνω απ’ όλα”, είναι μερικές από τις καθιερωμένες ευχές που εκφράζουμε ενώπιος ενωπίω ή τις στέλνουμε χρησιμοποιώντας κάθε μέσο της τεχνολογίας είτε από την οθόνη του κινητού είτε από την οθόνη του υπολογιστή (οι εφαρμογές viber, whatsapp, messenger κ.λπ. παίρνουν φωτιά σφύζοντας από πανομοιότυπες χριστουγεννιάτικες ευχές). Όποιοι, πάντως, ενημερώνουν τον πρόστυχο και αντισυνταγματικό Λεβιάθαν για τον λόγο και τον τόπο μετακίνησής τους με αποστολή SMS, δεν αποκλείεται από κεκτημένη ταχύτητα να ευχηθούν χρόνια πολλά με υγεία στέλνοντας μήνυμα (και) στο 13033.

Ωστόσο, οι μέχρι σήμερα συνήθεις χριστουγεννιάτικες ευχές (βεβαίως, τις ίδιες κατά βάσιν ευχές διατυπώνουμε και σε άλλες περιστάσεις, ακόμη και σε ονομαστικές εορτές ή σε γενέθλια) που ανασύρονται κάθε φορά από το ντουλάπι σαν τα ρούχα που αλλάζουμε ανάλογα με την εποχή του χρόνου ηχούν σήμερα φάλτσα, θυμίζοντας κάποιον που φορά καλοκαιρινά ρούχα μέσα στο καταχείμωνο. Ειδικότερα, θα μπορούσε κανείς να υπαγάγει τις προαναφερθείσες ευχές σε τρεις κατηγορίες: Στις απρόσφορες (βλ. υπό 1.), στις οξύμωρες (βλ. υπό 2.) και στις ελλιπείς ή εσφαλμένες (βλ. υπό 3.).

1. Απρόσφορες ευχές – “Καλά Χριστούγεννα” / “Καλές γιορτές”

Τα φετινά Χριστούγεννα, καθώς και οι φετινές εορτές της χριστουγεννιάτικης περιόδου, δεν μπορούν εξ ορισμού να είναι “καλά” και, αντιστοίχως, “καλές”, αφού η παρούσα δικτατορική κυβέρνηση, με περισσό μίσος κατά του ανθρώπου:

α) έθεσε τους Χριστιανούς υπό διωγμόν, απαγορεύοντας συν τοις άλλοις να ακουστεί σε κάθε σπίτι το “Χριστός γεννάται σήμερον”,

β) συνέθλιψε τις θεμελιώδεις ελευθερίες μας,

γ) εγκατέστησε στο πρόσωπό μας την διαβολική μάσκα, νοθεύοντας ή καταργώντας το γέλιο, το χαμόγελο, το ηχόχρωμα, ακόμη και την ποιοτική ανάσα μας, ενί λόγω: τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά μας,

δ) μας προέτρεψε να γίνουμε καταδότες των συμπολιτών μας κατά τις ημέρες των Χριστουγέννων και

ε) έδειξε το πιο αυταρχικό της πρόσωπο, γεμίζοντας τους δρόμους και τις πλατείες με αστυνομικούς που απαγορεύουν στους πολίτες ακόμη και να κάθονται σε παγκάκι, αφού στις εξαιρέσεις μετακίνησης δεν συμπεριλαμβάνεται η απόλαυση του καθαρού αέρα, ο στοχασμός ή απλώς η ξεκούραση πάνω σε αυτό· πόσο θλιβερό το ότι οι σημερινοί ογδοντάρηδες πριν από κάποιες δεκαετίες άφηναν δώρα γύρω από τα κουβούκλια των τροχονόμων, ενώ το “δώρο” των σημερινών αστυνομικών προς αυτούς αλλά και σε όλους τους υπόλοιπους πολίτες είναι ένα πρόστιμο ισοδύναμο ενδεχομένως και με το ήμισυ της σύνταξης ή του μισθού τους. Παράλληλα, η μοχθηρή κυβέρνηση έθεσε σε εγρήγορση τους εισαγγελείς, ώστε με την βοήθεια των καταδοτών να ελέγχουν αν το καταγγελλόμενο σπίτι αποτελείται από εννέα (9) συνδαιτημόνες – λες και πρόκειται για την εβραϊκή γιορτή της Χανουκά (Hanukkah) σε ανάμνηση της επανάκτησης του Ναού του Σολομώντος, κατά την οποία ανάβεται μία ειδική λυχνία με εννέα (9) βραχίονες (εξ ου και η λέξη χανουκά που σημαίνει την εορτή των φώτων). Σημειωτέον ότι προ ημερών ο κ. Άδωνις Γεωργιάδης, απευθυνόμενος στους Εβραίους συμπολίτες μας, ευχήθηκε εγκαίρως μέσω twitter “χαρούμενο χανουκά”!

Για όλους τους ανωτέρω λόγους, μολονότι η γέννηση του Χριστού, καθ’ εαυτήν ορωμένη, είναι καλή και ευλογημένη, ο εορτασμός της γίνεται υπό συνθήκες που δεν αρμόζουν σε Χριστούγεννα. Όποιος, λοιπόν, εύχεται “καλά Χριστούγεννα” ή “καλές γιορτές” διατυπώνει μιαν απρόσφορη ευχή λόγω αντικειμένου (πρβλ. την αποσυρθείσα διάταξη του άρ. 43 παλαιού Ποινικού Κώδικα, όπου γινόταν διάκριση ανάμεσα σε απρόσφορη απόπειρα λόγω μέσου και λόγω αντικειμένου – πόσο μεγάλη σύμπτωση ότι σε επίπεδο ορολογίας η αναφορά στον νέο Ποινικό Κώδικα, ο οποίος ψηφίσθηκε υπό μεγάλη χρονική πίεση, συμβαδίζει με την αναφορά στην νέα κανονικότητα!).

2. Οξύμωρες ευχές, άλλως: ευχές-κατάρες

Σε ό,τι αφορά την ευχή-πασπαρτού “χρόνια πολλά” είναι οξύμωρη για τον εξής λόγο: Την 11η Μαρτίου 2020 ολόκληρος ο πλανήτης μπήκε σε τροχιά όχι μόνο πανδημίας κορωνοϊού αλλά και πανδημίας υγειονομικών δικτατοριών, οι οποίες αποτελούν sine qua non κομμάτι μιας εφιαλτικής Νέας Εποχής, όπου οι λοιμωξιολόγοι και οι κυβερνητικοί, ελθόντες τρόπον τινά εις γάμου σατανικήν κοινωνίαν, θα έχουν πλέον «απεριόριστη εξουσία να κάνουν ό,τι θέλουν, επειδή αυτό θα θεωρείται (από τους ίδιους) πως είναι το καλό μας» (John Holt, Οι ανάγκες και τα δικαιώματα των παιδιών. Απόδραση απ’ την παιδική ηλικία, μτφ.: Ν. Μπαλής, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 1979, σελ. 76). Η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών όλων σχεδόν των κρατών, τρομοκρατημένοι από τον κίνδυνο για την υγεία και την ζωή τους, έχουν ήδη παραδώσει τα “βιοπολιτικά κλειδιά” του σώματος και της ψυχής τους στους προβατόμορφους λύκους, οι οποίοι στο όνομα της πολυπόθητης ασφάλειας είναι πανέτοιμοι να κατασπαράξουν όχι μόνο την γιαγιά της κοκκινοσκουφίτσας αλλά και την ίδια την κοκκινοσκουφίτσα. Κι αν υπάρχουν ακόμη κάποιοι κλώνοι του οργουελικού Ουίνστον Σμίθ, εκτιμάται ότι εν τέλει θα αγαπήσουν κι αυτοί τους βασανιστές τους.

Ως εκ τούτου, όσοι έχουν ακόμη απομείνει σε θέση ιονεσκικού Μπερανζέ να αντιλαμβάνονται την πανδημία της ρινοκερίτιδας, κάνουν την εξής τραγική διαπίστωση: Η ευχή “χρόνια πολλά” στην πραγματικότητα δεν είναι ευχή αλλά κ α τ ά ρ α, αφού το να ζήσει κάποιος επί μακρόν υπό τις προπεριγραφείσες (υπό 1.) δυστοπικές συνθήκες ισοδυναμεί με μεγάλη συμφορά. Η μετάλλαξη της εν λόγω ευχής σε κατάρα όχι μόνο δεν πρέπει να ξενίζει, αλλ’ αντιθέτως είναι η λογική συνέπεια του χαρακτηριστικού γνωρίσματος της διαβολικής εποχής που μας ξημέρωσε πριν από δέκα μήνες: Σχεδόν τα πάντα λειτουργούν πλέον ανάποδα, άρα αναποδογυρίζει και η σημασία των ευχών (κορωνίς του ανάποδου κόσμου μας η υποχρεωτική χρήση μάσκας παντού, αφού απενοχοποιήθηκαν οι μασκοφόροι ληστές της παλιάς κανονικότητας και ενοχοποιήθηκαν οι κυκλοφορούντες με ακάλυπτο το πρόσωπό τους στην εποχή της νέας κανονικότητας – πόσο υποκριτικός ο νομικός μας πολιτισμός!).

Ο μόνος τρόπος για να διασωθεί ακόμη και στο πλαίσιο της ανορθόδοξης εποχής μας το νόημα της ευχής “χρόνια πολλά” είναι να υπονοήσουμε ότι η ευχή των πολλών ετών συνδέεται με μια μεταγενέστερη (ελπίζουμε όχι πολύ μακρινή) εποχή, η οποία θα διαδεχθεί την παρούσα τυραννική: μια εποχή που θα θυμίζει τον ψυχορραγούντα ασθενή όταν βιώνει την τελευταία αναλαμπή πριν από τον θάνατό του.

3. Ελλιπείς και εσφαλμένες ευχές

Άκρως προβληματική έχει καταστεί σήμερα και η συμπληρωματική ευχή “υγεία πάνω απ’ όλα”, αφού οι υγειονομικοί και κρατικοί διαχειριστές εκμεταλλεύτηκαν την υγεία, προκειμένου να μας μεταχειριστούν σαν άγρια ζώα και εν τέλει να μας υποβιβάσουν σε σκλάβους τους. Υγεία, όμως, χωρίς ελευθερία σημαίνει σώμα χωρίς ψυχή.

Βεβαίως, ευχόμενοι υγεία, συμπεριλαμβάνουμε και την ψυχική υγεία, η οποία είναι πλέον σαφώς διαταραγμένη λόγω ακριβώς της ανελεύθερης κατάστασης στην οποία έχουμε περιέλθει. Άρα, αν στην ευχή “υγεία πάνω απ’ όλα” εντάξουμε και την ψυχική, εμμέσως (αλλά προφανώς ασυναίσθητα) ευχόμαστε και ελευθερία, αφού για να αποκτήσουμε ξανά την ψυχική μας υγεία, πρέπει να ανακτήσουμε την ελευθερία μας.

Πάντως, με αυτόν τον τρόπο, η ελευθερία μοιάζει με έναν ενδιάμεσο στόχο χωρίς τον οποίο δεν μπορεί να εκπληρωθεί ο τελικός στόχος, που είναι η υγεία. Συνεπώς, όπως για κάποιον που νιώθει ψυχικά υγιής μόνο όταν κερδίζει στα τυχηρά παίγνια, δεν θα του ευχόμασταν “υγεία πάνω απ’ όλα”, αλλά θα του λέγαμε “σου εύχομαι π.χ. να κερδίσεις το λαχείο” (ώστε να νιώθεις υγιής), έτσι και τώρα θα πρέπει να ευχόμαστε ευθέως την εκπλήρωση όχι μόνο του τελικού στόχου, δηλ. της υγείας, αλλά και του ενδιάμεσου στόχου, δηλ. της ελευθερίας. Μόνο έτσι μπορεί να καλυφθεί το κενό που εμφανίζει η ως άνω ελλιπής ευχή.

Μήπως, όμως, η ελευθερία δεν είναι ενδιάμεσος αλλά παράλληλος αυτοτελής στόχος, οπότε η υπό συζήτησιν ευχή δεν είναι απλώς ελλιπής αλλά και εσφαλμένη; Από πού κι ώς πού πρέπει να αντιμετωπίζεται η υγεία και όχι η ελευθερία ως τελικός στόχος του ανθρώπου; Σημειωτέον ότι η άνευ όρων παράδοση του Έλληνα στις απάνθρωπες ορέξεις του σύγχρονου νομοθέτη-Δράκοντος οφείλεται πιθανώς στην τάση του πρώτου να ανάγει την προστασία της υγείας σε πρωτεύον, αν όχι σε υπέρτατο αγαθό, οσάκις επικοινωνεί με τους οικείους, τους φίλους ή τους γνωστούς του, αλλ’ ακόμη και με αγνώστους, σε καθημερινό επίπεδο· αρκεί να θυμηθούμε τι λέει όταν πίνει, όταν χαιρετά ή όταν εντοπίζει σε άλλον μια νέα αγορά ή το νέο κούρεμα: “εις υγείαν” / “γεια” / “με γεια”! 

Αν, δηλαδή, ισχύει ότι η υγεία προϋποθέτει απαραιτήτως την ύπαρξη ελεύθερου ανθρώπου, ενώ δεν συμβαίνει και το αντίστροφο, αφού κάποιος μπορεί να είναι ελεύθερος, παρότι δεν είναι υγιής, τότε η ελευθερία είναι αγαθό ανώτερο της υγείας. Πόσοι ασθενείς μεν, πλην όμως ελεύθεροι άνθρωποι δεν ξεχνούν τον πόνο τους, όταν ασκούν τις ελευθερίες τους, αλλά και πόσοι υγιείς δεν αρρωσταίνουν όταν χάνουν την ελευθερία τους; Επιπλέον, πόσο σοφό είναι να αδιαφορούμε πλήρως για την ελευθερία μας, αλλά να επιδιώκουμε ως ύψιστο στόχο την ακλόνητη υγεία, ενώ είναι μαθηματικώς βέβαιον ότι αργά ή γρήγορα θα εγκαταλείψουμε τον μάταιον τούτον κόσμο; Είναι σώφρον να φροντίζουμε νυχθημερόν και κατ’ απόλυτη προτεραιότητα τις λαμαρίνες του αυτοκινήτου μας, όταν γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι, μόλις συμπληρώσει έναν συγκεκριμένο αριθμό χιλιομέτρων, το αυτοκίνητο δεν θα ξαναπάρει μπροστά; Δυστυχώς, κατ’ αυτόν τον τρόπο θα ενεργούσε όποιος είναι ερωτευμένος με την ύλη, δηλ. όποιος στέκει τυφλός μπροστά στην ουσία των πραγμάτων.

Εξάλλου, πρέπει μετ’ επιτάσεως να επισημανθεί ότι η ασθένεια, ενώ στις μέρες μας έχει δαιμονοποιηθεί, σύμφωνα με την ορθόδοξη ασκητική θεωρείται επίσκεψη Θεού. Μέσα από τον πόνο και τις κακουχίες της ασθένειας, ο ασθενής άνθρωπος δίνει καρτερικά τον αγώνα του ώστε να ενισχυθεί ή έστω να μην εξασθενίσει η πίστη του στον Θεό. Με αυτόν τον τρόπο γεύεται τις δωρεές του Θεού και πολλές φορές ανακτά την υγεία του. Αντιθέτως, έλλειψη δοκιμασίας σημαίνει απουσία Θεού.

Μετά ταύτα, όποιος επιθυμεί να μείνει πιστός στην παράδοση, ας προσαρμόσει την παλιά ευχή στην νέα κανονικότητα, ευχόμενος σε όλους τους συνομήρους, φίλους και γνωστούς του: “Χρόνια πολλά, με υγεία και προπάντων με ελευθερία”. Μόνο με την προσθήκη της ελευθερίας δίπλα στον ποσοτικό (πολλά) και ποιοτικό (με υγεία) προσδιορισμό των χρόνων θα εξουδετερωθεί το απρόσφορον και το οξύμωρον της παλιάς ευχής.

Όποιος βαριέται να πει τόσο πολλά λόγια, ας αρκεστεί στην ευχή που λέμε προς τις εγκυμονούσες: “καλή λευτεριά”. Επειδή, βεβαίως, η παγκόσμια δικτατορία δεν είναι παρά ένα φρικτό τέρας που εμφυτεύθηκε στην μήτρα κάθε κράτους με μοναδική μαεστρία και μετά από πολυετή προγραμματισμό, η ευχή “καλή λευτεριά” δεν αποκλείεται να έχει την ίδια τύχη με τις ευχές “καλά Χριστούγεννα” / “καλές γιορτές”, δηλ. να ενταχθεί στις απρόσφορες ευχές. Ενόψει αυτού του κινδύνου, θα ήταν ίσως προτιμότερο να επινοήσουμε μιαν άλλη ευχή: “ο Θεός να μας λυπηθεί” (συνοδευόμενη από άφθονα “Κύριε ελέησον”).

Αν η ευχή αυτή ακούγεται απαισιόδοξη, αφού εμπεριέχει την αρνητικά χρωματισμένη λύπη, ας επιστρέψουμε στoν δίλεκτο τύπο “χρόνια πολλά”, αντικαθιστώντας το επίθετο “πολλά” με την μετοχή “ευλογημένα”. Έτσι, στην σημερινή ανορθόδοξη εποχή θα μπορέσουμε να αντιτάξουμε μιαν ορθόδοξη ευχή: “Χρόνια ευλογημένα” (άλλωστε, Εκείνος που θα τα ευλογήσει δεν μπορεί παρά να τα θέλει και ελεύθερα). Mutatis mutandis, αντί για “καλά Χριστούγεννα”, αρμόζει να ευχόμαστε “ευλογημένα Χριστούγεννα”. Nota bene: Η καθιέρωση της ευχής “χρόνια πολλά” θα έχει ένα πρόσθετο πλεονέκτημα: Οι Έλληνες διαχειριστές του viber, αν θελήσουν να ακολουθήσουν την νέα (ορθόδοξη) μόδα, θα πρέπει να κάνουν την αντίστοιχη τροποποίηση, ώστε αντί για αερόστατα από τα οποία πέφτουν πολύχρωμα δώρα, με την πληκτρολόγηση της νέας (ορθόδοξης) ευχής να ξεχύνονται στην οθόνη εικόνες Χριστού και Αγίων.    

ΥΓ: Βάσει των προεκτεθέντων, ευχερώς αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης γιατί είναι φάλτσες οι ακόλουθες δύο ευχές:

Πρώτον, εκείνη που έχει γραφτεί σε πανό ανηρτημένο στον Δήμο Ελληνικού-Αργυρούπολης: “Καλά Χριστούγεννα και Ευτυχισμένο το νέο έτος 2021 με υγεία και ασφάλεια”!

Δεύτερον, η ευχή που απέστειλε μαζικά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ο Γενικός Διευθυντής της Νέας Δημοκρατίας Γιάννης Μπρατάκος: “Μια ευχή πιο επίκαιρη από ποτέ: Υγεία. Καλά Χριστούγεννα και ευχές για μια Καλή Χρονιά”.

πηγη: https://enromiosini.gr