Κ.Σ.
Η ελευθερία κινδυνεύει, γι’ αυτό και γίνεται τόσος πολύς λόγος γι’ αυτήν. Η ελευθερία δεν έχει πληγεί μόνο στην εποχή μας, αλλά από παλαιότερα, αλλά στις μέρες μας το πλήγμα είναι βαρύ.
Πώς απειλείται η ελευθερία; Έτσι όπως μπορεί να απειληθεί και το ψωμί, και κάθε περιουσία, και η αξιοπρέπεια ενός ανθρώπου ή ενός λαού από άλλους ανθρώπους ή λαούς. 'Ένας άνθρωπος απειλεί το ψωμί τού γείτονά του όταν, αρπάζοντας το ψωμί τού γείτονά του, αυξάνει το δικό του• έτσι αυτός είναι χορτάτος, ενώ ο γείτονάς του πεινάει. Το ίδιο και με την περιουσία. 'Ένας ιδιοποιείται περισσότερα, ενώ ο άλλος μένει χωρίς στέγη και εστία. Το ίδιο και με την αξιοπρέπεια, την εξουσία και την τιμή. ’Έτσι, λοιπόν, και με την ελευθερία.
Η απώλεια της ελευθερίας σημαίνει πέρασμα της ελευθερίας από τούς πολλούς στον έναν. Και όσο αυτός ο ένας είναι τύραννος, πιο απεριόριστος, τόσο διαθέτει προσωπικά περισσότερη ελευθερία από ό,τι ο υπόλοιπος λαός. Και όταν είναι πλήρως απεριόριστος, τότε αυτός διαθέτει όλη την ελευθερία, ενώ ο λαός καμία. Και όποιος έχει όλη την ιδιοκτησία, έχει κι όλη την ελευθερία, και αντιστρόφως. Τέτοια κατάσταση -είτε κατασκευασμένη νόμιμα είτε αυθαίρετα- οι λαοί δεν μπορούσαν να την ανεχτούν για πολύ καιρό. Από εκεί ξεκινούν οι δολοφονίες των σουλτάνων και των βασιλιάδων, των παπών και των δικτατόρων κάθε τύπου. Από εκεί προέρχονται οι αμέτρητοι ξεσηκωμοί, οι επαναστάσεις και οι αιματηρές συγκρούσεις κατά τη διάρκεια της ιστορίας του ανθρώπινου γένους.Οι δημοκρατίες, οι παλαιές και οι νέες, ήρθαν ως φάρμακο από τις τυραννίες. Ήθελαν να αντικαταστήσουν την εξουσία του ενός με την εξουσία των πολλών ή και όλων. Η διεύρυνση της ελευθερίας σε πολλούς ή σε όλους ήταν η αρχή της δημοκρατίας. Αλλά ούτε στις δημοκρατίες η ελευθερία όλων δεν είναι εξασφαλισμένη. Όπως η καρέκλα δεν στέκεται στο ένα πόδι, έτσι κι η ελευθερία δεν μπορεί να σταθεί στο ένα πόδι. Υπάρχει ανάγκη τουλάχιστον για δύο ακόμα. Και αυτά τα δύο είναι η αλήθεια και το έλεος (για την ακρίβεια η αγάπη, αν επιτρέπεται να χρησιμοποιήσουμε αυτή τη λέξη στην εποχή που βρισκόμαστε).
Τί είναι αυτό που ταράζει και πλήττει τη σύγχρονη ελευθερία; Η απομόνωση χωρίς αλήθεια και έλεος. Η ελευθερία στις σύγχρονες δημοκρατίες καταγράφηκε στα συντάγματα και προστατεύεται νομικά. Η ελευθερία κατέστη κρατική και εθνική, ενώ η αλήθεια και το έλεος έμειναν πράγματα ιδιωτικά, ιδιωτικού πιστεύω και επαφιόμενα στην ιδιωτική καλή θέληση.
Απομονωμένη η ελευθερία είναι χωρίς άμυνα. Μόνη δεν μπορεί να αμυνθεί ούτε από το ψέμα ούτε από τον εγωισμό. ’Έχει τη δύναμη μόνο στιγμιαία να αμυνθεί κατά της τυραννίας. Αλλά η διαρκής επιβίωσή της εξαρτάται από την εξάλειψη του ψέματος και του εγωισμού. Έχει ανάγκη από την αλήθεια και το έλεος για να την υπερασπιστούν από το ψέμα και τον εγωισμό, να την κάνουν ιερή και ευγενική. Ως ιερή με την αλήθεια και ευγενική με το έλεος να ευχαριστεί πάντοτε τους ανθρώπους και να παραμένει με τους ανθρώπους, όσο υπάρχουν άνθρωποι.
Οι αδαείς εξισώνουν την ελευθερία με την απεριόριστη αυθαιρεσία και με το ατιμώρητο θράσος. Κι αυτό γιατί δεν γνωρίζουν το φως της αλήθειας και τη δόξα του ελέους. Η ελευθερία είναι όπως το μετάξι που εύκολα λερώνεται ή το γλυκό γάλα που γρήγορα ξινίζει μέσα σε άπλυτα σκεύη.
Ο αληθινός Θεός των Χριστιανών δεν αναγνωρίζεται ως υπερασπιστής της δημοκρατίας. Πολλοί σύγχρονοι εκπρόσωποι της δημοκρατίας δεν αισθάνονται την υποχρέωση έναντι της πίστης των λαών τους. Φαίνονται ακόμα προοδευτικότεροι, όσο περισσότερο περιφρονούν αυτές τις υποχρεώσεις. Η λαϊκή πίστη, η πίστη της αλήθειας και του ελέους στις χριστιανικές δημοκρατίες απολαμβάνει την ίδια προστασία που έχουν πολλές δεισιδαίμονες και ψευδείς θεωρίες.
Έτσι ο Θεός καθυβρίζεται και η σύγχρονη δημοκρατία, φτωχική και κακοποιημένη, στερείται την υποστήριξη της αλήθειας. Αλλά η ελευθερία που δεν έγινε ιερή με την αλήθεια και δεν έγινε ευγενική με το έλεος, είναι ακάθαρτη και ανελέητη. Τέτοια ελευθερία, όπως και κάθε ιερό, είναι εκδικητική. Η ελευθερία εκδικείται με τέτοιο τρόπο που απομακρύνεται από τις ανθρώπινες κοινωνίες που την χωρίζουν από την αλήθεια και το έλεος, και αφήνει χώρο στην ανεπιθύμητη δικτατορία και τυραννία. Ο τροχός γυρίζει και αλλάζει τα πράγματα.
«Γνώσεσθε την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς». Από τί θα μάς ελευθερώσει; Από κάθε ψέμα, υποκρισία, ακαρδία και χυδαιότητα.
«Εγώ ειμί η αλήθεια... χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν».
«Μακάριοι οι ελεήμονες, ότι αυτοί ελεηθήσονται».
«Είς γαρ έστιν ο πατήρ υμών ο εν τοις ουρανοίς... πάντες δε υμείς αδελφοί έστε».
Χωρίς την πίστη στον Θεό, ούτε τη δουλεία μπορεί να αντέξει κανείς ούτε να διατηρήσει την ελευθερία.
Στην πύλη κάθε δημοκρατικής χώρας θα έπρεπε να αναγράφεται με μεγάλα γράμματα ο λόγος του Απόστολου τού Χριστού: «Υμείς γάρ επ’ ελευθερία εκλήθητε, αδελφοί° μόνον μη την ελευθερίαν εις αφορμήν τη σαρκί, αλλά διά της αγάπης δουλεύετε αλλήλοις» (Γαλ. ε , 13).
Δυστυχώς η ελευθερία μέχρι τώρα χρησιμοποιήθηκε υπερβολικά για τις σωματικές επιθυμίες. Αλλά έτσι δεν μπορεί να επιβιώσει, αν θέλουμε η ελευθερία να παραμείνει. Έτσι δεν μπορεί να παραμείνει, αν θέλουμε η δημοκρατία να υπάρξει. Θα πρέπει να έρθει μια εξυπνότερη, πιο συνειδητοποιημένη, βαθύτερα ενσυνείδητη γενιά από τη δική μας, που θα αντιληφθεί την ελευθερία ως ιερή ένωση με την αλήθεια και το έλεος. Ιερή αλήθεια, ιερή ελευθερία και ιερό έλεος, και τα τρία ενωμένα, αδιαχώριστα.
Η αλήθεια δεν περιορίζει την ελευθερία, αλλά της δίνει νόημα, της δείχνει τον στόχο και την προφυλάσσει από τη διαστροφή, ενώ το έλεος την κάνει ευγενική για αγαθά έργα.
Πράγματι, τέτοιου είδους ελευθερία ανάμεσα στους ανθρώπους θα χαροποιήσει όλους τους Ουρανούς και όλες τις μελλοντικές γενεές των ανθρώπων.
(Από το βιβλίο « Στη Χώρα της Ανέφικτης Ευτυχίας», αγ. Νικολάου Βελιμίροβτς, εκδ. Παρρησία, 2017).
Κ.Σ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου