«Η συγχωρητικότης»: « Κύριε, ποσάκις αμαρτήσει εις εμέ ο αδελφός μου και αφήσω αυτώ; ‘Εως επτάκις;» (Ματθ. 18, 21). Μακαρ. Μητροπολίτου Φλωρίνης Αυγουστίνου Καντιώτη

Κ.Σ.

«Έως επτάκις;» Οι μαθηταί του Κυρίου ήκουον την υψηλήν διδασκαλίαν Του περί αγάπης και ανεξικακίας. Τέκνα όμως της εποχής των, ζήσαντες εντός της ατμοσφαίρας εκείνης, την οποίαν εδημιούργει το σύνθημα «αγαπήσεις τον πλησίον σου και μισήσεις τον εχθρόν σου», ως και το «οφθαλμόν αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος», δεν ήτο δυνατόν να αρθούν εις το ύψος της ηθικής τελειότητας, εις το οποίον τούς εκάλει ο Ιησούς.

Ο Πέτρος, ερωτά τον Διδάσκαλον° «Κύριε, ποσάκις αμαρτήσει εις εμέ ο αδελφός μου και αφήσω αυτώ; «Έως έπτάκις ;»(Ματθ. 18,21). Το νόημα της ερωτήσεως είνε° Κύριε, σέ ήκουσα. Είμαι πρόθυμος να εκτελέσω την εντολήν της αγάπης και ανεξικακίας. Αλλ’ έως πού πρέπει να φθάση η αγάπη και ανεξικακία μου; ‘Εως πότε να συγχωρώ; Λέγω έως επτά φοράς. Δεν φθάνει; ... πόσον μακράν ήτο ο Πέτρος από το πνεύμα του Χριστού! Ο Χριστός τού απαντά. Τού δεικνύει ένα απέραντον ωκεανόν αγάπης, διά τον οποίον δεν υπάρχουν αριθμοί μετρήσεως. Η αγάπη δεν είνε φειδωλή. Η αγάπη δεν μετριέται. Η αγάπη σκορπίζει αφειδώς τα δώρα της. Η αγάπη είνε μεγάλη όπως και ο Θεός. Διότι «ο Θεός αγάπη εστίν» (Α' Ιωάν. 4,16). Όχι, λοιπόν, Πέτρε, επτάκις, αλλ’ εβδομηκοντάκις επτά, απεριορίστως, δηλαδή, συνεχώς και εις το διηνεκές ν’ αγαπάς και να συγχωρής. Δύνασαι τόσον να συγχωρής ;

Ο Πέτρος ήκουσε και εσιώπησε. Από το έν μέρος η εβραϊκή παράδοσις, η οποία περιώριζεν εις στενά όρια  την αγάπην και την συγχώρησιν. Από το άλλο μέρος η διδασκαλία του λατρευτού Διδασκάλου, η οποία του εδείκνυεν όχι σταγόνας αγάπης, αλλ’ ένα ωκεανόν απέραντον. Πώς να τον διαπλεύση με το ασθενές ακάτιον της εβραϊκής ψυχής; θα έπρεπεν η ψυχή του να δεχθή Πνεύμα ‘Αγιον.

«Η ευσπλαγχνία του Θεού° η ασπλαγχνία του ανθρώπου». Ο Κύριος, γνωρίζων την διάθεσιν του Πέτρου, διά της παραβολής του βασιλέως και του ασπλάγχνου δούλου, ηθέλησεν επί το εποπτικώτερον και ζωηρότερον να παραστήση την διδασκαλίαν του (Ματθ. 18, 23-35). Εις την παραβολήν αυτήν φαίνεται αφ’ ενός μεν η ευσπλαγχνία του παμβασιλέως Κυρίου, ο οποίος είνε πρόθυμος να σβήση από τα βιβλία της αιωνιότητος τεράστιον χρέος αμαρτιών, σημαινόμενον διά μυρίων ταλάντων, αφ’ ετέρου δε η ασπλαγχνία του ανθρώπου, ο οποίος, ενώ τω εδόθη η άφεσις αναριθμήτων αμαρτιών, εν τούτοις αυτός δεν εννοεί να συγχωρήση τον αδελφόν του, αλλά τον πιέζει, τον πνίγει δι’ ελάχιστον χρέος αμαρτιών, σημαινόμενον διά των εκατόν δηναρίων. Όποιος αναγινώσκει την παραβολήν και βλέπει τας δύο αντιθέτους εικόνας, δεν δύναται να μη αναφωνήση° Ω ευσπλαγχνία Θεού, ω ασπλαγχνία ανθρώπου ! 

Η ευσπλαγχνία του Θεού ! Τί δεν έκαμεν ο Θεός διά τον άνθρωπον ! Αλλ’ απέναντι του ευεργέτου Θεού ο άνθρωπος τί κάμνει; Ευχαριστεί ; Δοξάζει τον Θεόν; Αλλοίμονον! Αμαρτωλοί, έλθετε να ζυγισθήτε. Η πλάστιγξ λειτουργεί με απόλυτον ακρίβειαν. Θα σημειώση όλας τας πράξεις, τους λόγους και τας σκέψεις σας, όλα όσα αντιβαίνουν εις τον Νόμον του Θεού. Εάν συνεσωρεύοντο όλα τα χρέη, όλα τα βάρη, δύνασθε να φαντασθήτε οποία Iμαλάια αμαρτιών θα εσχηματίζοντο; Δι’ όλα αυτά τα αμαρτήματα, δι’όλας αυτάς τας ανομίας, τας αδικίας και τα εγκλήματα, δι’ όλα τα βδελυρά και αποτρόπαια αμαρτήματα, που διαρκώς συσσωρεύονται, θα έπρεπε ν’ ανοίξουν οι καταρράκται του ουρανού, να σεισθή η γη εκ θεμελίων, να πλημμυρίσουν οι ποταμοί και αι θάλασσαι, να σβήση ο ήλιος, να πέσουν τα άστρα… Αλλ’ ο Θεός μακροθυμεί. Και επειδή ο άνθρωπος αδυνατεί να εξοφλήση το τεράστιον χρέος των αμαρτιών του, υψώνεται επί του Σταυρού ο Μονογενής Υιός του Θεού και προσφέρει εκεί την υψίστην εξιλαστήριον θυσίαν.

Συναμαρτωλέ μου αδελφέ! Εσκέφθης ποτέ την άπειρον ευσπλαγχνίαν του Θεού; ’Ήσουν ένοχος, ήσουν χρεώστης μυρίων ταλάντων. Εκατόν έτη εάν έζης εις σπήλαιον νηστεύων και προσευχόμενος, και εις την πλέον σκληράν άσκησιν εάν υπέβαλλες τον εαυτόν σου, ήτο αδύνατον να σβήσης και την παραμικράν αμαρτίαν σου. Εάν ηδύνασο μόνος σου να λυτρωθής, δεν θα κατέβαινεν ο Υιός του Θεού εις τον κόσμον. Εσώθης διά του Αίματος Εκείνου. Μία σταγών, εν ηλεκτρόνιον εκ του τιμίου του Αίματος φθάνει διά να σβήση όλον το πλήθος των αμαρτημάτων σου. Εν τω ονόματι Εκείνου ο ιερεύς σού δίδει την άφεσιν αμαρτιών.

Ναι, λαμβάνεις άφεσιν αμαρτιών. Άλλ’ υπό τον απαράβατον όρον, τον όποιον θέτει ο Κύριος° να συγχωρής και σύ εκ βάθους καρδίας σου εκείνον, ο οποίος αμαρτάνει εις σέ. Ωκεανόν έλαβες° δός και σύ μικράν σταγόνα. Αύρα του Αγίου Πνεύματος δροσίζει την καρδίαν του συγχωρούντος, ενώ την καρδίαν του μη συγχωρούντος δάκνει ο απαίσιος όφις της εκδικήσεως.

«Ευρύς ο κύκλος της συγχωρήσεως». Όλοι όσοι φέρουν το όνομα του χριστιανού πρέπει να είνε πρόθυμοι να δώσουν συγχώρησιν εις όλους εκείνους, οι οποίοι έπταισαν και ζητούν συγγνώμην° Τί; Να μή δώσετε εις τους ανθρώπους αυτούς συγγνώμην; Νά γίνετε θηριώδεις; Να εκδιώξετε τον κλαίοντα αδελφόν σας; Αυτό και μόνον φθάνει διά να μάς κλείση την θύραν της βασιλείας των ουρανών.

Εις τον κύκλον της αγάπης, της συγχωρήσεως, πρέπει να συμπεριλάβετε και τους άλλους εκείνους, οι οποίοι, σκληροί και αμετανόητοι δι’ όσα έπραξαν, εξακολουθούν να σας μισούν και να ζητούν την εξόντωσιν και την καταστροφήν σας. Εις την μεγαλυτέραν αδικίαν την οποίαν ημπορεί να σου προξενήση άνθρωπος, ενθυμού τίνος είσαι στρατιώτης. ‘Υψωσε το βλέμμα σου προς τον Εσταυρωμένον και άκουσε τί είπεν Εκείνος διά τους δημίους του• «Πάτερ, άφες αυτοίς° ού γαρ οίδασι τί ποιούσι» (Λουκ. 23, 34). Δύνασαι να έπαναλάβης και σύ την μακαρίαν αυτήν φωνήν; Τότε είσαι άξιος να γονατίσης ενώπιον του σταυρού και εν παρρησία πολλή ν’ απαγγείλης το «Πάτερ ημών». Άλλως πώς θα είπης το «Και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών»; Ελθέ, άνθρωπε, εις τον εαυτόν σου. Και ή να συγχωρής, ώστε μετά παρρησίας να λέγης το «Πάτερ ημών», ή, αν δεν συγχωρής, είσαι ανάξιος να λέγης αυτήν την προσευχήν. Μέση κατάστασις  δεν χωρεί.

Δυστυχώς υποτιμάται το μέγεθος της αμαρτίας, την οποίαν πράττει ο άνθρωπος μη παρέχων συγχώρησιν εις τους πταίσαντας εις αυτόν. Η εκδίκησις  είνε τρομερόν δαιμόνιον. Η συγχωρητικότης θεωρείται αδυναμία. Ενώ κατά τους λόγους του Χριστού είνε αρετή μεγάλη, είνε ηρωισμός του πνεύματος.

 «Το άρωμα».  Ο κόσμος, ο οποίος ζη μακράν του Θεού, σας μισεί. Μισεί το φως και την αλήθειαν. Ο κόσμος της απιστίας και της διαφθοράς δεν σάς συγχωρεί ποτέ. Διότι εις τα άνομα θελήματα της γενεάς αυτής αντιτάσσετε το όχι. Υψώνετε το φραγγέλλιον, μαστιγώνετε τας κακίας των και στηλιτεύετε τα αμαρτήματά των. Ω ! Εάν ήτο δυνατόν, θα σάς εσταύρωναν εις την πλατείαν της πόλεως. Κανένα έλεος διά σάς. Ψεύδη, διαβολαί και συκοφαντίαι είνε το νόμισμα, με το οποίον σάς πληρώνει ο κόσμος του Σατανά. Σεις τί θα κάμετε; θα ζητήσετε εκδίκησιν;  Ασυμβίβαστοι ως προς τας αρχάς του Ευαγγελίου, έτοιμοι να πέσετε, παρά να θυσιάσετε έν ιώτα εκ του Ευαγγελικού Νόμου, δριμείς ελεγκταί της πλάνης και της κακίας, έστε όμως συμπαθείς και συγχωρητικοί προς τους ανθρώπους, οι οποίοι σάς μισούν και σάς υψώνουν επί του σταυρού και σάς υποβάλλουν εις τα τρομερώτερα των μαρτυρίων.

Δεήθητε του Κυρίου να σάς δώση ανεξικακίαν και να τους συγχωρήσετε. Θα είνε τούτο το ύψιστον κήρυγμα της ζωής σας. Και θα είνε αδύνατον να μη συγκλονίση ψυχάς. Υπάρχουν αρωματώδη δένδρα, τα οποία κοπτόμενα περιλούουν με ευωδίαν τον πέλεκυν, ο οποίος τα κόπτει. Ούτω και σείς, πιστοί δούλοι του Κυρίου, αρωματώδη δένδρα εν τη Εκκλησία του Χριστού, περιλούετε με το άρωμα της ουρανίας συγγνώμης τον κόσμον που σάς κτυπά και σάς σταυρώνει.

( Απόσπασμα του κεφαλαίου « Η συγχωρητικότης» του βιβλίου «Ακολούθει Μοι», επισκόπου Αυγουστίνου Ν. Καντιώτου, Μητροπολίτου Φλωρίνης, εκδ. Ορθοδόξου Ιεραποστολικής Αδελφότητος «Ο Σταυρός», γ’ εκδ.1989).

Κ.Σ.