Τ’ αποφθέγματα των Γερόντων της Μονής των Σπυλαίων του Πσκοφ: Του Ιωάννη (Κρεστιάνκιν), του Ναθαναήλ (Ποσπέλοβ) και του Αλυπίου (Βόρονοβ)
Σ’ αυτό το άρθρο έχουμε συλλέξει τ’ αποφθέγματα των Γερόντων από τη Μονή των Πετσόρι, τα οποία θα συνοδεύονται από τις φωτογραφίες του αρχείου μας.
Ο Αρχιμανδρίτης Αλύπιος (Βόρονοβ, 1914–1975) ήταν «Μέγας Προεστώς» της Μονής των Σπηλαίων του Πσκοφ. Χάρη στις προσπάθειες και το θάρρος του π. Αλυπίου, το μοναστήρι όχι μόνο γλύτωσε το κλείσιμο, αλλά έγινε τόπος όπου αναγεννήθηκε η παράδοση των πνευματικών γερόντων. Ήταν άνθρωπος γεμάτος αυταπάρνηση, πράγμα το οποίο αποτυπωνόταν σε όλες τις πλευρές της χριστιανικής διακονίας του. Έντονο χαρακτηριστικό για τον π. Αλύπιο αποτελούν τα δικά του λόγια: «Νικάει εκείνος, ο οποίος επιτίθεται. Δεν αρκεί η άμυνα, χρειάζεται η επίθεση». Αυτή τη σκέψη πρέπει να έχει στο μυαλό του κάθε χριστιανός, όταν παλεύει με τις αμαρτίες και τις αδυναμίες του.
Ο Αρχιμανδρίτης Ιωάννης (Κρεστιάνκιν, 1910-2006) ήταν πολύ γνωστός ποιμήν και πνευματικός πατέρας ανάμεσα στους ορθοδόξους πιστούς και όχι μόνο. Ο γέροντας αποκαλούσε την πνευματική ζωή του ανθρώπου επιστήμη επιστημών, που απαιτεί επίμονη και ασταμάτητη εργασία. Ο π. Ιωάννης θεωρούσε ότι η αναγέννηση του κάθε ανθρώπου, της χώρας και όλου του κόσμου, είναι δυνατή μόνο μέσα στην Εκκλησία.
Ο Αρχιμανδρίτης Ναθαναήλ (Ποσπέλοβ, 1920–2002) ήταν πολύ αυστηρός μοναχός, επίμονος νηστευτής και προσευχητής, ο οποίος είχε «σοφία του Σολομώντα και ζήλο του Ηλία», όπως έλεγε γι’ αυτόν ο π. Συμεών. Αυτή η σοφία και ο ζήλος οδήγησαν τον π. Ναθαναήλ στη σταθερή πεποίθηση ότι, σε όλες τις περιστάσεις της ζωής, πρέπει να βλέπουμε το θέλημα του Θεού και ότι η υπακοή είναι ο πιο σωστός και σύντομος δρόμος για τη σωτηρία. Ο ίδιος ο γέροντας είχε υπηρετήσει σε διάφορα διακονήματα, από φύλακας των λαχανόκηπων της μονής έως ξεναγός στα Σπήλαια και αντικαταστάτης του προεστώτος.
Αρχιμανδρίτης Ιωάννης (Κρεστιάνκιν): «Ο Θεός δεν έχει ξεχασμένους ανθρώπους. Η Πρόνοια του Θεού τους βλέπει όλους. Και τον κόσμο διευθύνει ο Θεός, μόνο ο Θεός και κανένας άλλος».
Αρχιμανδρίτης Αλύπιος (Βόρονοβ): «Η αγάπη είναι η υψηλώτερη προσευχή. Εάν η προσευχή είναι βασίλισσα των αρετών, τότε η χριστιανική αγάπη είναι Θεός, γιατί ο Θεός είναι Αγάπη... Να βλέπετε τον κόσμο μόνο μέσα από το πρίσμα της αγάπης και όλα τα προβλήματά σας θα εξαφανιστούν. Μέσα σας θα δείτε τη Βασιλεία του Θεού, στον άνθρωπο την εικόνα και στην ομορφιά του κόσμου την αντανάκλαση της ζωής στον Παράδεισο.
Αρχιμανδρίτης Ναθαναήλ (Ποσπέλοβ): «Οι άνθρωποι σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους όλο και κάτι ψάχνουν, εκτός από τον Χριστό, ο Οποίος μας έδωσε τη ζωή. Γι’ αυτόν τον λόγο ταλαιπωρούμαστε απ’ όλα αυτά τα πάθη: Την απιστία, την ολιγοπιστία, την ιδιοτέλεια, τη ζήλια, το μίσος, τη δοξομανία, την απόλαυση από φαγητά και ποτά και άλλα πάθη».
Αρχιμανδρίτης Ιωάννης (Κρεστιάνκιν): «Τα φτεράκια μας καμιά φορά αδυνατίζουν και δεν έχουν δύναμη να πετάξουν προς τα πάνω. Δεν πειράζει. Είναι επιστήμη επιστημών, την οποία μελετάμε. Το μόνο που χρειάζεται, είναι να θέλουμε να βλέπουμε τον Ουρανό, καθαρό και με τ’ αστέρια, πάνω μας».
Αρχιμανδρίτης Αλύπιος (Βόρονοβ): «Εμείς, μη ξέροντας τι έχει ο άνθρωπος μέσα του, συχνά τον κρίνουμε ανάλογα με τα εξωτερικά του γνωρίσματα και παρατηρούμε τις άσχημες πλευρές του ανθρώπου, όμως η πνευματική ζωή είναι μυστήριο, δηλαδή τη ζωή της καρδιάς δεν μπορεί να την κατανοήσει κανείς, παρά μόνο ο Θεός. Επομένως, κρίνοντας τον άνθρωπο “κάτα την εξωτερική του εμφάνιση”, μπορούμε συχνά να πλανηθούμε».
Αρχιμανδρίτης Ναθαναήλ (Ποσπέλοβ): «Κι σ’ εμάς, τους χριστιανούς, έχει δωθεί το υψηλό αξίωμα να λεγόμαστε χριστιανοί. Και ο χαρακτηρισμός “δούλος του Θεού” αποτελεί το πλέον τιμητικό αξίωμα. Να καυχάσαι: “Eίμαι δούλος του τάδε κυρίου!”. Παρ’ότι το είχαν “φτύσει”, παρ’ότι επιχείρησαν να το ατιμάσουν, ο τίτλος του χριστιανού ως “δούλος του Θεού” δεν θα ξεθωριάσει. Και μας απονέμεται το πιο σπουδαίο παράσημο, ο Σταυρός του Χριστού».
Αρχιμανδρίτης Ιωάννης (Κρεστιάνκιν): «Μη βιάζεσαι να σκέφτεσαι την επόμενη μέρα, να ζεις σήμερα, σήμερα να μαθαίνεις να βλέπεις το θέλημα του Θεού για τον εαυτό σου την παρούσα στιγμή και όχι απλώς να το βλέπεις, αλλά και να έχεις την ακλόνητη ετοιμότητα να το πραγματοποιήσεις».
Αρχιμανδρίτης Αλύπιος (Βόρονοβ): «Να είσαστε σαν στρατιώτες, που φυλάνε τις καρδιές σας. Να προσέχετε τον εαυτό σας, να καθαρίζετε την καρδιά από κάθε ακαθαρσία της σάρκας και του πνεύματος, μη δίνετε σημασία σε τίποτα γύρω σας. Ας ακολουθούν όλοι οι άλλοι τον δρόμο που του αρέσει, εσείς όμως ν’ ακολουθείτε τον στενό δρόμο, για να μπορέσετε να δείτε μέσα στην καρδιά σας τον Κύριο, ο Οποίος κείται στη φάτνη, και την Πάναγνη Μητέρα Του...»
Αρχιμανδρίτης Ναθαναήλ (Ποσπέλοβ): «Όταν έχουμε τον Χριστό στην καρδιά μας, τότε είμαστε ευχαριστημένοι με όλα. Έτσι κάποια άβολη κατάσταση μετατρέπεται στο πιο βολικό πράγμα, το πικρό σε γλυκό, η φτώχια σε πλούτο, η πείνα σε χόρταση, η θλίψη σε χαρά!»
Αρχιμανδρίτης Ιωάννης (Κρεστιάνκιν): «Η θαυμάσια ελευθερία του ανθρώπου, που είναι δώρο του Θεού, μας θέτει πάντα μπροστά στην επιλογή: Μέσ’ απ’ όλα τα γεγονότα, όλες τις θλίψεις και τις χαρές, να προχωρήσουμε προς την αλήθεια και την ατελείωτη αγάπη του Θεού ή όχι. Ιδιαίτερα εκτιμητέο πράγμα μπροστά στον Θεό είναι όχι μόνο η μετάνοια στα λόγια και η συνειδητοποίηση της αμαρτίας, αλλά η μετάνοια στις πράξεις, όπως το να κάνουμε υπομονή στις θλίψεις, που έχουμε λόγω των προηγούμενων αμαρτιών μας».
Αρχιμανδρίτης Αλύπιος (Βόρονοβ): «Στην Αγία Γραφή ο Κύριος μιλά για εμάς και για το συμφέρον μας, γι’ αυτό ο καθένας μας πρέπει να ρωτήσει τον εαυτό του: Ποιος είμαι και σε ποια τάξη ανθρώπων ανήκω, στους Φαρισαίους ή στους Τελώνες; Εάν κάποιος βρει μέσα του τα χαρακτηριστικά του Φαρισαίου, τότε ας προσπαθήσει να γίνει Τελώνης».
Αρχιμανδρίτης Ναθαναήλ (Ποσπέλοβ): «Πρέπει να βρίσκεις ικανοποίηση στην εκτέλεση υποχρεώσεων που έχεις και όχι να ψάχνεις ευτυχία κάπου αλλού, πέραν του τόπου όπου εργάζεσαι. Ο ένας λέει: «Πρέπει να το κάνω, γιατί θα πληρωθώ». Αυτός είναι εργάτης. Ο άλλος λέει: «Πρέπει να το κάνω, γιατί αλλιώς θα φάω ξύλο. Αυτός είναι δούλος και εργάζεται μόνο εξ αιτίας του φόβου. Και ο άλλος λέει: «Πρέπει να το κάνω, γιατί αλλιώς το αφεντικό θα στεναχωρηθεί». Αυτός ενεργεί με αγάπη».
Αρχιμανδρίτης Ιωάννης (Κρεστιάνκιν): «Δεν γίνεται να ζεις χωρίς Θεό. Χωρίς Αυτόν μόνο θα πεθαίνεις αργά και βασανιστικά, παρατηρώντας γενική καταστροφή γύρω σου. Όταν οι άνθρωποι ζουν χωρίς Θεό, τότε η ζωή τους γίνεται κόλαση και μετά ακολουθεί η αιώνια Κόλαση. Εύκολα κάνουν αμαρτίες οι άνθρωποι, αλλά για την αντιμετώπισή τους χρειάζονται πολλές προσπάθειες και κόποι. Η ζωή, όμως, είναι μικρή και μπροστά μας έχουμε την αιωνιότητα.
Αρχιμανδρίτης Ναθαναήλ (Ποσπέλοβ): «Δεν έκανα ποτέ κάτι με το δικό μου θέλημα. Δεν παραπονιέμαι, αλλά αποδέχομαι την Πρόνοια του Θεού. Σε όλες τις περιστάσεις της ζωής πρέπει να βλέπουμε το θέλημα του Θεού, την Πρόνοιά Του».
Αρχιμανδρίτης Αλύπιος (Βόρονοβ): «Όλα τα καλά, που κάνει ο άνθρωπος, δεν τα κάνει ο ίδιος, αλλά μέσα του ενεργεί η Αγία Τριάδα. Ο σεμνός άνθρωπος δεν τ’ αποδίδει στον εαυτό του, αλλά όλα αυτά τα καλά έργα αποτελούν σύνηθες πράγμα γι’ αυτόν. Πλην τούτου, τα κάνει κρυφά, γιατί δεν ψάχνει τη δόξα ανάμεσα στους ανθρώπους, αλλά ψάχνει τη δόξα του Θεού, όπως λέει η Αγία Γραφή: “Μη γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου”».
Αρχιμανδρίτης Αλύπιος (Βόρονοβ): «Ο καθένας μας ξεχωριστά είναι Εκκλησία του Θεού, γι’ αυτό να προσπαθήσουμε τις ψυχές μας, αυτόν τον εσωτερικό ναό μας, την καρδιά μας, να τις στολίζουμε με χρυσό, δηλαδή με τα καλά έργα της αγάπης και της ελεημοσύνης, επειδή όλη η ζωή μας ανήκει στον εσωτερικό άνθρωπο».
Αρχιμανδρίτης Ναθαναήλ (Ποσπέλοβ): «Αφαίρεσε την ιδιαίτερη εκτίμηση προς τον εαυτό σου και τότε θα μπορέσεις να απαλλαγείς από την έννοια της προβολής. Να θυμάσαι ότι η δούλη του Θεού πρέπει να είναι ήσυχη, σεμνή και φιλική... Για τα καλά έργα χρειάζονται κόπος και πόνος. Αν δεν υπάρχει αγώνας, δεν θα υπάρχει και ο στέφανος της νίκης».
Αρχιμανδρίτης Αλύπιος (Βόρονοβ): «Μητέρες της θλίψης, να προσεύχεστε για τα παιδιά σας! Μην αποκαλείτε τα παιδιά σας αποστάτες από τον Θεό, αλλά να προσεύχεστε στην Παναγία, για να τα φέρει στον δρόμο της σωτηρίας, προσευχόμενη στον Γιο της για τα πλανεμένα παιδιά σας. Να Της προσεύχεστε συνέχεια με ζήλο και με αγάπη και Αυτή θα πραγματοποιήσει την επιθυμία σας».
Αρχιμανδρίτης Ναθαναήλ (Ποσπέλοβ): «Να διαβάζετε τα πνευματικά βιβλία, γιατί αυτά είναι φώτα, που θα φωτίσουν τον δρόμο της ζωής σας, ώστε να ξέρετε πώς να συνεχίσετε τη ζωή σας και ποιον δρόμο να πάρετε, για να φτάσετε στη μακάρια ζωή».
Αρχιμανδρίτης Ιωάννης (Κρεστιάνκιν): «Η ίδια ζωή μάς διδάσκει πώς να ζήσουμε. Και δεν γίνεται να έχουμε πάντα ομαλό δρόμο, γιατί μόνο ο δρόμος του σταυρού μάς οδηγεί στη χαρά της επικοινωνίας με τον Θεό, με την προϋπόθεση, όμως, ότι κουβαλάμε τον σταυρό μας χωρίς παράπονα, ζητώντας βοήθεια από τον Θεό. Και ο αγώνας κατά των παθών μας είναι έργο όλης της ζωής μας. Μέσα σε αυτόν τον αγώνα μαθαίνουμε να βλέπουμε την ακραία αδυναμία και την ατέλειά μας και, ταυτόχρονα, τη μεγάλη δύναμη του Θεού, η οποία είναι ικανή να μας απελευθερώσει από τις αμαρτίες και τα πάθη μόνο με μία κίνηση».
Αρχιμανδρίτης Αλύπιος (Βόρονοβ): «Ο Κύριος μάς λέει να προσευχόμαστε αδιαλείπτως. Το να προσευχόμαστε αδιαλείπτως σημαίνει να θυμόμαστε ότι ο Θεός είναι μαζί μας. Αυτός ξέρει κάθε σκέψη μας, βλέπει τα πάντα, όσα κάνουμε, όσα ακούμε και όσα λέμε».
Αρχιμανδρίτης Ναθαναήλ (Ποσπέλοβ): «Στην εκκλησία μας δεν έχουμε παλιά σλαβική γλώσσα, αλλά έχουμε εκκλησιαστική σλαβική γλώσσα. Το να λέμε ότι αυτή η γλώσσα είναι δύσκολη και ακατανόητη για τους ανθρώπους, σημαίνει ότι τους αποκόβουμε από την εκκλησία. Όταν κάποιοι συζητάνε για τις αρχαίες γραφές, ούτε σκέφτονται κάτι παρόμοιο. Συμβαίνει κάποιοι να σπουδάζουν στα Γαλλικά, Αγγλικά ή Γερμανικά και ποτέ δεν λένε ότι είναι δύσκολο. Και μόλις αναφερθεί κάτι που έχει σχέση με την εκκλησία και τη σωτηρία, τότε αμέσως γίνεται δύσκολο. Έτσι αρχίζουν με διάφορους τρόπους ν’ απομακρύνουν τους ανθρώπους από την Εκκλησία του Χριστού. Όπως το κακό μπορεί να φανερωθεί με το πρόσχημα του καλού, έτσι και ο Διάβολος μπορεί να φανερωθεί με το πρόσχημα του Αγγέλου».
Αρχιμανδρίτης Ιωάννης (Κρεστιάνκιν): «Ο Θεός μάς έδωσε εντολή ν’ αγαπάμε του ανθρώπους, τους πλησίους μας. Το ν’ ανησυχούμε αν αυτοί αγαπάνε εμάς, δεν χρειάζεται. Το μόνο που χρειάζεται είναι να προσπαθήσουμε να τους αγαπήσουμε εμείς. Παιδάκια μου! Να βιάζεστε να κάνετε τα καλά έργα! Μην είστε φειδωλοί ως προς τα καλά! Αυτά θα είναι ο προπομπός μας στην αιώνια ζωή και θα μας συναντήσουν εκεί, όταν αφήσουμε τη γη».
Αρχιμανδρίτης Αλύπιος (Βόρονοβ): «Το Ευαγγέλιο γράφτηκε με χρυσά γράμματα. Να το έχετε ως μόνιμο βοήθημα, που διδάσκει πώς να πράττουμε στη ζωή μας. Όποιος διαβάζει προσεκτικά το Ευαγγέλιο, δεν θα κάνει λάθος ποτέ στη ζωή του».
Αρχιμανδρίτης Ναθαναήλ (Ποσπέλοβ): «Μην αρνείσαι το διακόνημα που σε αναθέσουν. Κάνοντας υπομονή να σώζεις την ψυχή σου. Μπορείς να ζητήσεις κάποια διευκόλυνση, όμως στην περίπτωση που θα σου αρνηθούν, να πιέζεις τον εαυτό να εκπληρώσεις το διακόνημα, επειδή “η βασιλεία των ουρανών βιάζεται” (Μτ.11:12)».
Αρχιμανδρίτης Ιωάννης (Κρεστιάνκιν): «Αγαπημένοι μου! Ν’ αγαπήσετε! Και τότε θα χαίρεστε με άλλους και για άλλους. Ν’ αγαπήσετε τον πλησίον και θ’ αγαπήσετε τον Χριστό. Ν’ αγαπήσετε τον αδικούντα και τον εχθρό και τότε οι πόρτες της χαράς θ’ ανοίξουν μπροστά σας και ο Αναστηθείς Χριστός θα υποδεχθεί την ψυχή σας, που αναστήθηκε μέσα στην αγάπη. Αυτά είναι όλα! Τόσο λίγο θέλει από μας ο Κύριος! Σ’ αυτό βρίσκεται και ο Παράδεισός μας. Σ’ αυτό βρίσκεται και η Ανάστασή μας!».
Αρχιμανδρίτης Αλύπιος (Βορονοβ): «Ο Κύριος θ’ αποκαλύψει οπωσδήποτε το θέλημά Του σ’ εκείνον που Του έδωσε όλη την καρδιά του. Ένας τέτοιος άνθρωπος θα προσευχηθεί στον Κύριο κι Εκείνος θα του δείξει πώς να πράξει και αν θα πράξει ανάλογα με το θέλημα του Θεού, τότε δεν θα πάθει κανένα κακό και δεν θα υποστεί καμία απογοήτευση».
Αρχιμανδρίτης Ιωάννης (Κρεστιάνκιν): «Όλη η σωτηρία μας συνίσταται στον Θεό και όχι στις πολύωρες προσευχές, αλλά στην εμπιστευτική σχέση με τον ζώντα Θεό. Και η υπομονή είναι μεγάλη δύναμη, με αυτήν εύκολα προχωράς στη ζωή. Μαζί με την ταπείνωση, η υπομονή οδηγεί τον άνθρωπο στην Ουράνια Βασιλεία. Και το θέλημα του Θεού μάς το φανερώνουν σαφώς οι περιστάσεις της ζωής».
Αρχιμανδρίτης Ναθαναήλ (Ποσπέλοβ): «Η Εκκλησία κατέχει όλη την πληρότητα της ύπαρξης. Η Εκκλησία έχει γραφές, εδώ είναι η Αγία Γραφή, τα έργα των Αγίων Πατέρων και οι βίοι των Αγίων. Η Εκκλησία έχει και τη μουσική, όπως οι ψαλμωδίες των ακολουθιών. Στην Εκκλησία υπάρχει τόσο εργασία όσο και ξεκούραση. Η Εκκλησία έχει ακόμη και τη γυμναστική, όπως μικρές και μεγάλες μετάνοιες, που καθορίζονται από τους κανονισμούς της Εκκλησίας. Η Εκκλησία έχει όλη την πληρότητα της υπάρξης και ό,τι χρειάζεται για τη σωτηρία του ανθρώπου».
7/8/2020
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου