Τρίτη 26 Μαρτίου 2024

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ


Ένας από τους τέσσερις Αρχαγγέλους, πολύ γνωστός, χαριτωμένος, προσιτός, Άγγελος καλών ειδήσεων είναι και ο Αρχάγγελος Γαβριήλ. 

Τον συναντάμε στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη. Μάλιστα, τέσσερις φορές γίνεται ονομαστικά λόγος για το πρόσωπό του και τις υπόλοιπες αναφέρεται απλώς μόνο με την ονομασία «Άγγελος».

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ είναι αυτός που σταλμένος από το Θεό στάθηκε «ενώπιον» του Προφήτη Δανιήλ, «ως όρασις ανδρός», με ανδρική μορφή και του εξήγησε το δεύτερο όραμα που είχε δει (Δαν. 8, 15 κ. εξ.). Μάλιστα, στο αγιογραφικό αυτό κείμενο βρίσκουμε μια σημαντική λεπτομέρεια που επιβεβαιώνει κάποια παρόμοια δική μας λατρευτική τακτική και πράξη: Καθώς πλησίασε ο Άγγελος του Κυρίου τον Προφήτη, ο Δανιήλ θαμπώθηκε κι έπεσε με το πρόσωπο στη γη! Γονάτισε όπως γονατίζουμε κι εμείς στο Ναό σε διάφορες καθορισμένες στιγμές της Θείας Λατρείας ή στο σπίτι μας κατά την προσωπική μας προσευχή ή πριν ασπαστούμε ιερά λείψανα και εικόνες! Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ ήταν εκείνος που αποκάλυψε στον ίδιο Προφήτη το χρόνο έλευσης του Μεσσία (Δαν. 9, 21 κ. εξ.).

Στην Καινή Διαθήκη και συγκεκριμένα στο Ευαγγέλιο του Λουκά, ο ίδιος Ασώματος Άγιος Άγγελος προλέγει στο γέροντα Ιερέα Ζαχαρία τη γέννηση του Προδρόμου και του επιβάλλει για τη δυσπιστία του, το επιτίμιο της αφωνίας μέχρι να γεννηθεί το παιδί και να του γίνει η ονοματοδοσία (Λουκ. 1, 11 κ. εξ.). Ο ίδιος Ευαγγελιστής -έχοντας σύμφωνα με τη Χριστιανική Παράδοση, τη σχετική πληροφόρηση από την ίδια τη Θεοτόκο- αναφέρει πως την είδηση της Γέννησης του Χριστού στην Παναγία τη μετέφερε ο Αρχάγγελος Γαβριήλ! Διαβάζουμε: «Τον έκτο μήνα της εγκυμοσύνης της Ελισάβετ, ο Θεός έστειλε τον Άγγελο Γαβριήλ στην πόλη της Γαλιλαίας Ναζαρέτ σε μια παρθένο ...» (Λουκ. 1, 26 κ. εξ.).

Ο Γαβριήλ είναι ο Αρχάγγελος του Ευαγγελισμού! Κι όχι μόνο: Εκείνος -έστω κι αν δεν αναφέρεται το όνομά του- θεωρείται από την Εκκλησία μας πως: Μετέφερε την εντολή του Θεού στον Ιωσήφ να παραλάβει την Παναγία σπίτι του και να μην την παραδώσει για λιθοβολισμό, συνομίλησε με τους βοσκούς το βράδυ της Γέννησης του Χριστού, έδωσε εντολή στους Μάγους να επιστρέψουν στα μέρη τους από διαφορετικό δρόμο και πληροφόρησε τον Ιωσήφ να φύγουν στην Αίγυπτο κι αργότερα τον ενημέρωσε το πότε να επιστρέψουν στη Γη των Ιουδαίων. Κατά την άποψη πολλών Πατέρων της Εκκλησίας μας, ο Αρχάγγελος Γαβριήλ αποκύλησε «τον λίθον του μνημείου» του Κυρίου την ημέρα της Αναστάσεως και μετέφερε στις Μυροφόρες το χαρμόσυνο αυτό γεγονός. Δηλαδή, ο Γαβριήλ είναι ο Άγιος Άγγελος που στενά συνδέθηκε από τα χρόνια της Παλαιάς Διαθήκης με όλη την υπόθεση της Θείας Οικονομίας, της μεγάλης του Χριστού ταπείνωσης να προσλάβει την ανθρώπινη σάρκα με σκοπό να σώσει το ανθρώπινο γένος!

Ήδη, από την παλαιοχριστιανική εποχή έχουμε ζωγραφικές παραστάσεις του Αρχαγγέλου Γαβριήλ στη γλυπτική, στη μικροτεχνία, στη ζωγραφική εν γένει, ακόμα και σε ενδύματα! Μέχρι τον 4ο μ.Χ. αιώνα απεικονιζόταν όπως ακριβώς και οι υπόλοιποι Άγιοι Άγγελοι. Αργότερα τον συναντάμε σε βυζαντινές τοιχογραφίες ή φορητές εικόνες πιο προσιτός, πιο γλυκός και γαλήνιος από τον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Η μορφή του, καταλαμβάνει όχι μόνο αψίδες του Ιερού Βήματος, αλλά ακόμη και μέρη του τρούλου! Εικονίζεται μόνος, πλάι στη Θεοτόκο, πλάι στον Παντοκράτορα, μαζί με υπολοίπους Αγγέλους, αλλά και σε διάφορες άλλες φάσεις.

Ο Γαβριήλ θεωρήθηκε ως ένας εκ των Αρχαγγέλων, όχι μόνο γιατί αυτό μαρτυρεί η εκκλησιαστική γραμματεία αλλά, επειδή ο ίδιος είχε πει στον πατέρα του Προδρόμου, το Ζαχαρία, πως: «Εγώ είμαι ο Γαβριήλ που παραστέκομαι ενώπιον του Θεού» (Λουκ. 1, 19). Ας ευχηθούμε κλείνοντας, ο αγαπημένος μας τούτος Αρχάγγελος, αφού βρίσκεται δίπλα στον Τριαδικό Θεό, να εύχεται και να μεσιτεύει για όλους μας.
 
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Τῶν οὐρανίων στρατιῶν Ἀρχιστράτηγε, δυσωποῦμέν σε ἀεί ἡμεῖς οἱ ἀνάξιοι, ἵνα ταῖς σαῖς δεήσεσι τειχίσῃς ἡμᾶς, σκέπῃ τῶν πτερύγων τῆς ἀῢλου σου δόξης, φρουρῶν ἡμᾶς προσπίπτοντας ἐκτενῶς καί βοῶντας· Ἐκ τῶν κινδύνων λύτρωσαι ἡμᾶς, ὡς Ταξιάρχης τῶν ἄνω Δυνάμεων.


Του π. Αθανασίου Γιουσμά

πηγη: http://1myblog.pblogs.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου