Ὁδίτες!

Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος

Εἶναι ἀλήθεια, καλοί μου φίλοι, ὅτι οἱ δρόμοι ἔχουν τὴ δική τους ξεχωριστὴ ἱστορία καὶ αἰσθητικὴ καὶ ὁπωσδήποτε τὴ δική τους ἀξία. Γιὰ τὸ λόγο αὐτό, ἕνα ταξιδιωτικὸ περιοδικὸ (τὸ Conde Nast Traveller), δέστε τί ἔκανε… Κατέγραψε 71 ἀπὸ τοὺς ὀμορφότερους δρόμους τοῦ πλανήτη! Ἄλλοι μὲ λιθόστρωτα πεζοδρόμια, ἄλλοι μὲ πολύχρωμα σπίτια, ἄλλη μὲ ἰδιάζουσα ἀρχιτεκτονική, ἄλλοι γεμάτοι ἀπὸ ἀνθισμένα δένδρα κ.λπ. Μεταξὺ αὐτῶν, εἶναι καὶ ἕνας ἑλληνικός, ποὺ πῆρε μάλιστα καὶ τὴν 8η θέση. Βρίσκεται στὴ Μύκονο καὶ ἔχει λευκὰ σπιτάκια μὲ μπλὲ παράθυρα.

Σαφῶς κάθε δρόμος εἶναι διαφορετικός. Ἀκόμη καὶ κάθε μονοπάτι. Πολλοὶ εἶναι ὄντως πανέμορφοι, ἰδιαίτεροι καὶ ξεχωριστοί. Ὡστόσο ὑπάρχουν κι ἐκεῖνοι ποὺ εἶναι ἄσχημοι, ἀκόμη καὶ ἐπικίνδυνοι! Καὶ μὲ κακοτοπιὲς πολλές! Νὰ τὸ λέμε κι αὐτό!

*   *   *

Ἑπομένως εἶναι ὄντως εὐτυχὴς ὅποιος ζεῖ σ’ ἕνα τέτοιο δρόμο καὶ κυρίως ὅποιος παίρνει ἕναν καλὸ δρόμο. Βλέπετε οἱ δρόμοι δὲν ἔχουν μόνο τὴ δική τους ἱστορία, ἔχουν καὶ τὸν δικό τους προορισμό. Γιατί ὅλοι τους καταλήγουν κάπου. Ἔτσι ἄλλοι μποροῦν νὰ σὲ φθάσουν σὲ κάτι πραγματικὰ μεγάλο καὶ ὑψηλὸ καὶ ἄλλοι σὲ κάτι πολὺ ἄσχημο καὶ καταστρεπτικό.

Συμβαίνει καὶ τὸ ἑξῆς παράδοξο: Οἱ πολλοὶ ὡραῖοι καὶ οἱ εὐρύχωροι δρόμοι νὰ σὲ ὁδηγοῦν σὲ κάτι ὀλέθριο καὶ κακό, ἄλλοι δὲ ποὺ εἶναι στενοὶ καὶ δύσβατοι νὰ σὲ ὁδηγοῦν σὲ κάτι τόσο ὄμορφο καὶ ὡραῖο, ποὺ δὲν μποροῦ­σες νὰ φανταστεῖς. Ὅπως ὁ Παράδεισος τοῦ Θεοῦ, γιὰ παράδειγμα.

Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Χριστὸς εἶπε: «Εἶναι πλατιὰ ἡ πύλη καὶ εὐρύχωρη ἡ ὁδὸς ποὺ ὁδηγεῖ στὸ χαμό, καὶ πολλοὶ μπαίνουν ἀπ’ αὐτήν. Εἶναι στενὴ ἡ πύλη καὶ γεμάτη δυσκολίες ἡ ὁδὸς ποὺ ὁδηγεῖ στὴ ζωή, καὶ λίγοι εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ τὴ βρίσκουν» (Ματθ. 7,13-15)

Γιατί, τελικά, δὲν εἶναι μόνο οἱ δρόμοι οἱ ὑλικοί, αὐτοὶ ποὺ κατακλύζουν τὶς πόλεις ἀλλὰ καὶ τὰ χωριά, εἶναι καὶ οἱ πνευματικοί, μή τὸ ξεχνᾶμε. Αὐτοὶ γιὰ τοὺς ὁποίους δὲν (θέλουμε νὰ) συζητᾶμε καὶ πολύ!

Καὶ ποιὸς εἶναι ὁ καλύτερος, ὁ ἀνώτερος, ὁ ὀμορφότερος, ὁ θεσπέσιος, ὁ ἀνυπέρβλητος ἀπ’ αὐτούς; Μὰ ὁ ἴδιος ὁ Χριστός! Νὰ τί εἶπε γι’ αὐτό: «Ἐγὼ εἶμαι ἡ ὁδός, ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή· κανεὶς δὲν πηγαίνει στὸν Πατέρα παρὰ μόνο ἂν περάσει ἀπὸ μένα» (Ἰω. 14,6). Γι’ αὐτὸ καὶ ἕνα ἐξαιρετικὸ τροπάριο τῆς Ἐκκλησίας μας (Ε΄ Ἀναστάσιμο Ἐξαποστειλάριο) λέει θριαμβευτικά:  «Ἡ Ζωὴ καὶ Ὁδὸς Χριστός…».

Τονίζει ἐπ’ αὐτοῦ ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Οἱ ἄνθρωποι ἐδῶ δὲν εἶναι πολίτες, ἀλλὰ «ὁδίτες», ὁδοιπόροι. Ἡ πόλη βρίσκεται ἄνω. Τὰ παρόντα εἶναι δρόμος, θέλουν κόπο καὶ περπάτημα»

*   *   *

Καὶ τί βλέπουμε, εἰδικὰ σήμερα; Ὅλος μας ὁ πολιτισμός, ἀλλὰ καὶ αὐτὴ ἡ καθημερινότητά μας, ὅπως εἶναι διαμορφωμένη, νὰ προσπαθοῦν νὰ μᾶς πείσουν, ἀκόμη δὲ καὶ νὰ μᾶς ἐξαναγκάσουν (!), νὰ γίνουμε καὶ νὰ εἴμαστε πολίτες αὐτοῦ τοῦ κόσμου κι οὔτε κἄν νὰ σκεπτόμαστε ὅτι εἴμαστε «ὁδίτες» αὐτοῦ τοῦ κόσμου, δηλαδὴ διερχόμενοι καὶ περαστικοί. Γιατί αὐτὸ ἀκριβῶς σημαίνει «ὁδίτες». Εὑρισκόμενοι ἐν πορείᾳ! Πορευόμενοι πρὸς τὴν ἀληθινὴ πατρίδα!

Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι οἱ πρῶτοι Χριστιανοί, ὅπως διαβάζουμε στὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, ὀνομάζονταν «οἱ τῆς ὁδοῦ». Δηλαδὴ ἄνθρωποι τοῦ δρόμου τοῦ Χριστοῦ. Μάλιστα οἱ ἴδιοι οἱ Χριστιανοὶ δὲν ἔλεγαν ὅτι «εἴμαστε τοῦ Χριστοῦ», γιὰ νὰ μὴ τοὺς καταδιώκουν οἱ εἰδωλολάτρες, ἀλλὰ ὅτι «εἴμαστε τῆς ὁδοῦ». Ἀργότερα, καὶ γιὰ πρώτη φορὰ στὴν Ἀντιόχεια, ὀνομάστηκαν Χριστιανοί, δηλαδὴ ἄνθρωποι τοῦ Χριστοῦ.

*   *   *

Κατὰ τὸν Ἅγιο Γρηγόριο Νύσσης «δρόμος εἶναι ὁ Κύριος». Κατὰ τὸν Ἅγιο Κύριλλο Ἀλεξανδρείας «ὁ δρόμος εἶναι ἕνας γιὰ ὅλους, ποὺ ὁδηγεῖ στὴν οἰκειότητα μὲ τὸν Θεὸ καὶ Πατέρα, κι αὐτὸς εἶναι ὁ Χριστός».

Ἔλεγε ὁ μακαριστὸς Ἀρχιμ. Ἀνανίας Κουστένης: «Τί μᾶς περιμένει, λοιπόν! Τί μᾶς περιμένει μετὰ θάνατον! Γι’ αὐτὸ ὑπάρχει μία ὡραία ἐκπομπὴ στὴν τηλεόραση, ἂν δὲν ἀπατῶμαι, “Ἡ ζωὴ δὲν εἶναι ἐδῶ”. Δὲν εἶναι ἐδῶ ἡ ζωή. Πορεία εἶναι ἐδῶ. Δρόμος εἶναι ἐδῶ. Γι’ αὐτὸ κι ὁ Ἰησοῦς ὀνομάζεται καὶ “Ἡ ὀδός”. Ἔτσι δὲν εἶπε; «Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ζωὴ καὶ ἡ ἀλήθεια. Καὶ ἡ Ἀνάστασις». Ἡ ὁδὸς πρὸς τὸν πατέρα. Εἶναι Ἐκεῖνος, ὁ Ἰησοῦς, λέει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, «Πρὸς Ἐφεσίους», «δι’ οὗ τὴν προσαγωγὴν ἐσχήκαμεν πρὸς τὸν Πατέρα». «Εἶναι Ἐκεῖνος, διὰ τοῦ ὁποίου πηγαίνομε πρὸς τὸν Πατέρα». Μᾶς κάνει προσαγωγή. Πῶς κάνομε στὰ δικαστήρια βιαία προσαγωγή; Ἐδῶ γίνεται ἐλεύθερα. Μᾶς μεταφέρει στὸν Πατέρα».

Ὅταν ρώτησαν ἕνα ἅγιο ἐρημίτη, «Τί κάνετε, πάτερ;», ἐκεῖνος ἀπάντησε ἔτσι: «Πλέομεν»! «Τί πλέετε, τὸν ξαναρώτησαν, ἀφοῦ εἶστε καθιστός, οὔτε κἄν περπατᾶτε». Κι ἐκεῖνος ἀπάντησε: «Ναί, πλέομεν. Περνάει ὁ χρόνος καὶ μεταφερόμεθα στὴν οὐράνια πατρίδα. Ἄρα, εἴμαστε στὸν δρόμο. Γι’ αὐτὸ ὁ Ἰησοῦς εἶπε ὅτι εἶναι “ἡ ὁδὸς πρὸς τὸν Πατέρα”».

*   *   *

Ὡστόσο «ὁδὸς» εἶναι καὶ κάτι ἄλλο. Κατὰ τὸν Μέγα Ἀθανάσιο «ὁδοὶ Κυρίου εἶναι ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν Του». Κατὰ τὸν Ἅγιο Κύριλλο Ἀλεξανδρείας εἶναι ἐπίσης οἱ ἐντολές Του, ὡς ἑξῆς: «”Δρόμοι τοῦ Κυρίου” βέβαια λέμε ὅτι εἶναι οἱ ἐντολές Του. Καὶ πράγματι ὁ θεσπέσιος Δαβὶδ ψάλλει ἄλλοτε, “ἀκολουθώντας τὸ δρόμο Σου θὰ ζήσω” (Ψαλμ. 118, 37), καὶ ἄλλοτε πάλι “τὸν δρόμο τῶν ἐντολῶν Σου πορεύθηκα, ὅταν πλάτυνες τὴν καρδιά μου μὲ τὴν παρηγοριὰ Σου” (Ψαλμ. 118, 32) ἢ “Γνώρισέ μου, Κύριε, τοὺς δρόμους τῶν ἐντολῶν Σου, καὶ δίδαξέ με τὰ μονοπάτια Σου” (Ψαλμ. 24, 4)».

Ἂς προσέξουμε καὶ τοῦτα τὰ λόγια τοῦ Μ. Βασιλείου: «Ὅταν ὁ Κύριος ἀποκαλεῖται “Ὁδός”, ἂς ἀναγόμαστε σὲ ψηλότερη ἔννοια κι ἂς μὴ παρασυρόμαστε σ’ αὐτὴν ποὺ πρόχειρα παίρνουμε. Μὲ τὴν ὁδό, δηλαδή, ἐννοοῦμε τὴν πρὸς τὴν τελειότητα πρόοδο ποὺ ἐπιτελεῖται μὲ συνέπεια καὶ τάξη μέσῳ τῆς ἐπιτελέσεως ἀγαθῶν ἔργων καὶ μέσῳ τοῦ φωτισμοῦ τῆς γνώσεως».

*   *   *

Πόσο εὐτυχεῖς εἶναι οἱ ὁδίτες! Καὶ τί δὲν ἀπολαμβάνουν!

Συμβαίνει αὐτὸ ποὺ τονίζει ὁ προφήτης Ἡσαΐας: «Ὁ δίκαιος ἀπ’ τὴν κακία ἀπομακρύνεται, γιὰ νὰ μπεῖ στὴν εἰρήνη. Σὲ μία μακαριότητα ἀναπαύονται ἐκεῖνοι ποὺ ἀκολούθησαν τὸν δρόμο τὸ σωστὸ» (Ἡσ. 57,1-2).

Συμβαίνει αὐτὸ ποὺ τονίζει καὶ ὁ προφήτης Ἰερεμίας: «Τοὺς ἔδωσα αὐτὴ τὴν ἐντολὴ τοῦ Κυρίου: “Ὑπακοῦστε σ’ ἐμένα, καὶ τότε ἐγὼ θὰ εἶμαι Θεός σας κι ἐσεῖς λαός μου· ἀκολουθῆστε καθ’ ὅλα τὸ δρόμο ποὺ σᾶς καθορίζω, γιὰ νὰ εἶστε εὐτυχεῖς”» (Ἰερ. 7,23).

Συμβαίνει αὐτὸ ποὺ τονίζει ὁ Μέγας Ἀθανάσιος: «Θὰ κερδίσουν ἀκόμη καὶ τὴν ἀνθρώπινη δόξα ὅσοι βαδίζουν τὴν ὁδὸ τοῦ Θεοῦ καὶ δὲν βαδίζουν ἐκτὸς τῆς ὀρθῆς ὁδοῦ»

Συμβαίνει αὐτὸ ποὺ τονίζει ὁ Μέγας Βασίλειος: «Εἶναι πράγματι ἀγαθὴ ὁδὸς ὁ Κύριος, ἡ ὁποία χωρὶς πολλὰ μονοπάτια ποὺ δημιουργοῦν σύγχυση, μᾶς ὁδηγεῖ πρὸς τὸ ὄντως ἀγαθό, τὸν Πατέρα. “Κανείς δὲν ἔρχεται, λέγει, πρὸς τὸν Πατέρα, εἰ μὴ δι’ ἐμοῦ” (Ἰω. 14, 6). Ἔτσι ἐπιτυγχάνεται λοιπὸν ἡ πρὸς τὸν Θεὸ ἄνοδός μας μέσῳ τοῦ Υἱοῦ».

Συμβαίνει αὐτὸ ποὺ τονίζει καὶ ὁ μακαριστὸς Ἀρχιμ. Ἀνανίας Κουστένης: «Ὅποιος πάει μὲ τὸν δρόμο τοῦ Θεοῦ καὶ γίνεται ἔνθεος, τότε γίνεται μεγάλος. Εἶν’ “ὁ ποιήσας καὶ διδάξας”. Ἐνῶ, ὅποιος ἀφήνει τὸν Κύριο, γίνεται δυστυχής. Παράδειγμα οἱ δαίμονες».

*   *   *

Ἀντίθετα πόσο καταστρεπτικὸς εἶναι ὁ δρόμος τῶν κακῶν, ἐκείνων ποὺ ἀποστρέφονται τὸν Θεὸ καὶ περιγελοῦν τὶς ἐντολές Του!

Γι’ αὐτὸ καὶ διαβάζουμε στὴν Ἁγία Γραφή: «Τῶν ἀσεβῶν τὸ δρόμο μὴ τὸν πάρεις, στὴν ὁδὸ μὴ βαδίσεις τῶν κακῶν. Ἀπόφυγέ την. Ἀπὸ ’κεῖ νὰ μὴ πηγαίνεις. Ἀπομακρύνσου ἀπ’ αὐτὴν καὶ διάβαινε ἀπ’ ἀλλοῦ. Γιατί αὐτοὶ δὲν ἡσυχάζουν ἂν τὸ κακὸ δὲν κάνουν. Ὁ ὕπνος δὲν τοὺς παίρνει, ἂν δὲ βλάψουν κάποιον. Τρῶν’ τὴν ἀσέβεια σὰν ψωμί, καὶ σὰν κρασὶ τὴν ἀδικία πίνουν» (Παρ.4,14-17)

Βλέπετε «ὁ ἄπιστος καὶ διεστραμμένος, ὁπωσδήποτε καὶ μὲ κανένα τρόπο δὲν γνωρίζει νὰ ἀκολουθεῖ τὴν ὀρθὴ ὁδό», ὅπως τονίζει ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας.

*   *   *

Λοιπόν, ἀφοῦ εἴμαστε «οἱ τῆς Ὁδοῦ», τοῦ Χριστοῦ δηλαδή, «δὲν μποροῦμε νὰ παίρνουμε ὅποιο νὰ ’ναι μονοπάτι» (Σοφ. Σειρ. 5,9), ἀλλὰ πρόθυμα νὰ βαδίζουμε τὸν δρόμο ποὺ λέγεται Χριστός, μὲ τὸ νὰ τηροῦμε πιστὰ καὶ ἀποφασιστικὰ τὶς ἐντολές Του. Εἶναι προτιμότερος ὁ δρόμος αὐτὸς ἀπὸ κάθε εὐρυχωρία τῆς ἁμαρτίας. Προσ­ευχή μας δέ, δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ἄλλη, παρὰ τοῦ­τα τὰ λόγια τοῦ Ψαλμωδοῦ: «Τὸν δρόμο Σου, Κύριε, δίδαξέ με, καὶ πάνω στὴν ἀλήθειά Σου θὰ περπατῶ. Κάνε νὰ χαίρεται ἡ καρδιά μου στοῦ ὀνόματός Σου τὸν σεβασμό» (Ψαλμ. 85, 11)

orthodoxostypos.gr