Σάββατο 16 Νοεμβρίου 2024

Ὁ Ἅγιος Ματθαῖος ὁ Ἀπόστολος καὶ Εὐαγγελιστής


 Τοῦ π. Γ. Δορμπαράκη

«Ὁ ἅγιος Ματθαῖος, καθισμένος στὸ τελώνιο, ὡς φοροεισπράκτορας ποὺ ἦταν, ἄκουσε τὸν Κύριο νὰ τοῦ λέει: Ἀκολούθει μοι. Τὴν ἴδια ὥρα σηκώθηκε καὶ Τὸν ἀκολούθησε. Τοῦ ἔκανε μεγάλη φιλοξενία στὸ σπίτι του, ὅπως λέει τὸ Εὐαγγέλιο, καὶ συναριθμήθηκε στοὺς ἀποστόλους. Αὐτός, ἀφοῦ δέχτηκε τὴν δύναμη τοῦ ἁγίου Πνεύματος καὶ ἔμαθε τὰ θεῖα, συνέγραψε τὸ κατ’  αὐτὸν εὐαγγέλιο καὶ τὸ ἔστειλε στοὺς Ἰουδαίους. Δίδαξε τοὺς Παρθους καὶ τοὺς Μήδους, ἵδρυσε Ἐκκλησία, κι ἀφοῦ ἔκανε πολλὰ θαύματα, ὕστερα τελειώθηκε διὰ πυρὸς ἀπὸ τοὺς ἀπίστους».

.            Ὁ ἅγιος Θεοφάνης, ὁ ὑμνογράφος τῆς ἀκολουθίας καὶ τοῦ ἁγίου ἀποστόλου καὶ εὐαγγελιστῆ Ματθαίου, σὲ δύο κυρίως σημεῖα ἐπικεντρώνει τὴν προσοχή μας μέσα ἀπὸ τοὺς ὕμνους του γι’  αὐτόν: πρῶτον, στὸ γεγονὸς τῆς κλήσεώς του ἀπὸ τὸν Κύριο, ὥστε ἀπὸ τελώνης νὰ γίνει ἀπόστολος, δεύτερον, στὴ συγγραφὴ τοῦ εὐαγγελίου του. Προκειμένου νὰ κατανοήσει κανεὶς τὴ σημασία τῆς μεταστροφῆς αὐτῆς, θὰ πρέπει νὰ γνωρίζει ὅτι ὁ ὅρος «τελώνης» τὴν ἐποχὴ ἐκείνη ἦταν ταυτόσημος μὲ τὸν ὄρο «ἁμαρτωλός». Κι αὐτὸ  διότι οἱ τελῶνες ἦταν ἐκεῖνοι, ποὺ νοικιάζοντας τοὺς φόρους ποὺ εἶχαν ἐπιβάλει στοὺς Ἰουδαίους οἱ κυρίαρχοι Ρωμαῖοι, τοὺς ἀπαιτοῦσαν ἔπειτα πολλαπλασίως. Θεωροῦνταν λοιπὸν ὡς ἐκεῖνοι ποὺ «ρουφοῦσαν» κυριολεκτικὰ τὸ αἷμα τοῦ λαοῦ, λόγῳ τῆς μεγάλης ἀδικίας τους. Ἐπ’ αὐτοῦ μάλιστα ἔχει καταγραφεῖ καὶ τὸ ἑξῆς περιστατικό, ποὺ φανερώνει πολὺ ἄμεσα τὴν ἁμαρτωλότητα τῶν τελωνῶν: κάποιος τελώνης ποὺ πῆγε νὰ εἰσπράξει τοὺς φόρους ἀπὸ ἕναν πτωχὸ Ἰουδαῖο, διεπίστωσε ὅτι αὐτὸς εἶχε πεθάνει πρὸ ὀλίγων ἡμερῶν. Τί ἔκανε λοιπόν; Προκειμένου νὰ ἐκβιάσει τὴν πληρωμὴ ἀπὸ τοὺς συγγενεῖς του ἀποθανόντος, ξέθαψε τὸ πτῶμα καὶ ἄρχισε νὰ τὸ μαστιγώνει. Ὥστε τελώνης καὶ ἁμαρτωλὸς ἦταν ὅροι ταυτόσημοι.

.            Ὁ ὑμνογράφος λοιπὸν ἐπικεντρώνει στὴν μεταστροφὴ τοῦ Ματθαίου – «εὐαγγελιστὴς ἀπὸ τελώνου, ὡς ἠκολούθησέ σοί, μετεσκεύασται ὁ θεηγόρος, τῇ παναλκεῖ, παντουργέ, δυνάμει σου, ὁ Ματθαῖος ὁ πανάριστος» (Καθὼς σὲ ἀκολούθησε, παντουργὲ Κύριε,  ὁ θεηγόρος Ματθαῖος ὁ πανάριστος, ἄλλαξε καὶ ἔγινε ἀπὸ τελώνης εὐαγγελιστής, μὲ τὴν παντοδύναμη ἐνέργειά Σου) – ἐξηγώντας μας ὅμως ὅτι αὐτὸ ἔγινε ἀφ᾽ ἑνὸς διότι ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς ἔδωσε αὐτὴν τὴν δύναμη, ἀφ᾽ ἑτέρου διότι ὁ Κύριος ὡς καρδιογνώστης εἶδε τὴν ἔνθεη γνώμη του, παρ’  ὅλη τὴν ἁμαρτωλὴ δραστηριότητά του, καὶ ἔτσι τὸν λύτρωσε ἀπὸ τὸν κόσμο τῆς ἀδικίας: ὅ,τι συνέβη, ὅπως καὶ ἄλλοτε εἴχαμε σημειώσει, καὶ μὲ τὸν ἀπόστολο Παῦλο γιὰ παράδειγμα. Κι αὐτὸ σημαίνει: ὁ Κύριος προγνωρίζοντας τὴν καλὴ προαίρεση τοῦ ἀνθρώπου, καλεῖ τὸν ἄνθρωπο νὰ Τὸν ἀκολουθήσει, ὁπότε στὴ συνέχεια τὸν ἐνισχύει ποικιλοτρόπως. «Ὁ ἐμβατεύων καρδίας τῶν ἀνθρώπων, ὅτε σου τὴν ἔνθεον γνώμην, Ἀπόστολε, θείᾳ προγνώσει ἑώρακε, καὶ ἐκ τοῦ κόσμου τῆς ἀδικίας σε ἐλυτρώσατο». Ἀπόδειξη τῆς πράγματι καλῆς διάθεσης τοῦ τελώνη Ματθαίου ἦταν ἡ ἄμεση ἀντίδρασή του: τὰ ἄφησε ὅλα, κάθε γήινη φροντίδα, καὶ ἀκολούθησε μὲ προθυμία τὸν Χριστό, γιὰ τὸν Ὁποῖο ἔδωσε στὸ τέλος καὶ τὴν ἴδια τὴ ζωή του. «Καλοῦντι Χριστῷ, πρὸς μαθητείαν οὐράνιον, προθύμως ἠκολούθησας, θεόληπτε, πᾶσαν σχολὴν φροντίδος γηίνης, ὑφ’  ἓν παρωσάμενος». Ἐπιφανειακά, φαινόταν ἕνας ἁμαρτωλὸς ποὺ ἀδικοῦσε τὸν κόσμο. Ἐσωτερικά, ἦταν ἕτοιμος νὰ δεχτεῖ τὴν κλήση τοῦ Θεοῦ. Πόσο λανθασμένα κρίνουμε ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι καὶ πόσο δίκαιη εἶναι ἡ κρίση τοῦ Θεοῦ. Γι’  αὐτὸ καὶ ὁ Κύριός μας καλεῖ «μὴ κρίνετε κατ’  ὄψιν, ἀλλὰ τὴν δικαίαν κρίσιν κρίνατε».

.            Ὁ ἅγιος Ματθαῖος ὅμως, εἴπαμε, ἔγινε καὶ εὐαγγελιστής: «εὐαγγελιστὴς ἀπὸ τελώνου γενόμενος». Εἶναι τὸ δεύτερο σημεῖο ποὺ προβάλλει ὁ ὑμνογράφος, χρησιμοποιώντας μάλιστα καὶ ὡραιότατες εἰκόνες. Μᾶς ὑπενθυμίζει ἐν πρώτοις ὅτι ἦταν ὁ πρῶτος ποὺ ἔγραψε εὐαγγέλιο: στὰ ἑβραϊκὰ πρῶτα καὶ ἔπειτα μὲ δική του μεταγραφὴ στὰ ἑλληνικά. «Ὁ πρῶτος τοῦ Χριστοῦ εὐαγγέλιον γράψας». Μὲ ἀποτέλεσμα, νὰ φωτίσει ὅλη τὴν ὑφήλιο – «πᾶσαν δαδουχῶν τὴν ὑφήλιον κτίσιν» –  καὶ νὰ καταφωτίσει τοὺς λαοὺς μὲ τὶς λάμψεις τοῦ εὐαγγελίου του: «καὶ κατεφώτισας λαοὺς εὐαγγελίου ταῖς ἐπιλάμψεσι». Ὁ φωτισμὸς αὐτὸς τοῦ κόσμου μέσῳ τοῦ εὐαγγελίου τοῦ Ματθαίου εἶναι, κατὰ τὸν ὑμνογράφο καὶ κατὰ τὴν πίστη γενικῶς τῆς Ἐκκλησίας, ὁ φωτισμὸς τῆς χάρης τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Ὁ Ματθαῖος ἔσκυψε μέσα στὰ βάθη τοῦ Πνεύματος καὶ κατενόησε τὸν ἀκένωτο πλοῦτο Του. Ἄντλησε λοιπὸν τὴν χάρη αὐτὴ καὶ τὴν μοίρασε σὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους. «Εἰς τὰ βάθη τοῦ Πνεύματος διακύψας, ἀπόστολε, πλοῦτον τὸν ἀκένωτον κατενόησας· καὶ ἐξ αὐτοῦ ἀρυσάμενος τὴν χάριν τὴν ἄφθονον, ἡμῖν εὐαγγελικῶς πᾶσι ταύτην διένειμας».

.            Δὲν ὑπάρχει περίπτωση νὰ μελετήσει κανεὶς τὸ εὐαγγέλιο τοῦ ἁγίου Ματθαίου καὶ νὰ μὴν αἰχμαλωτιστεῖ ἀπὸ τὰ θεόπλοκα δίχτυα του. Ἀρκεῖ νὰ τὸ μελετήσει μὲ καλὴ διάθεση καὶ μὲ πίστη. Θὰ διαπιστώσει ὅτι τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ ποὺ τὸν φώτισε, θὰ φωτίσει καὶ ἐκεῖνον. Συνεπῶς θὰ ὁδηγηθεῖ στὴν ἐπίγνωση τοῦ ἴδιου τοῦ Θεοῦ, τοῦ μεγαλύτερου θησαυροῦ στὸν κόσμο τοῦτο. Ὅπως τὸ λέει καὶ ὁ ὑμνογράφος: «Ματθαίου ζωγρεῖται θεοπλόκοις τοῦ Μαθητοῦ δικτύοις, τὰ συστήματα τῶν πιστευόντων, διὰ παντὸς πρὸς τὴν σὴν ἐπίγνωσιν, εὐεργέτα, ποδηγούμενα». (Οἱ πιστοὶ αἰχμαλωτίζονται ἀπὸ τὰ θεόπλοκα δίχτυα τοῦ μαθητῆ Ματθαίου, καὶ καθοδηγοῦνται πάντοτε πρὸς τὴ δική Σου ἐπίγνωση, εὐεργέτα Κύριε). Κι ἀκόμη: εἶναι τὸ εὐαγγέλιο τοῦ Ματθαίου ποὺ τονίζει κατ᾽ ἐξοχὴν καὶ τὴν ἡμέρα τῆς Κρίσεως, τῆς Δευτέρας Παρουσίας τοῦ Κυρίου. Μίας καταγραφῆς, ποὺ ὅταν λαμβάνεται ὑπ᾽ ὄψιν σοβαρά, κάνει τὸν ἄνθρωπο νὰ ξυπνάει ἀπὸ τὴ ραθυμία καὶ νὰ πορεύεται κατὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Διότι μὲ ὅριο τὴν Κρίση τοῦ Θεοῦ ἐπιλέγει νὰ σκέπτεται καὶ νὰ πράττει ἐκεῖνα ποὺ θὰ ἀντέξουν τὴν ὥρα αὐτή: ὅ,τι ἀποτελεῖ πλουτισμὸ τῆς ψυχῆς. «Καὶ τῶν ραθύμων ἤγειρας ψυχάς…πρῶτος γεγονὼς εὐαγγελιστὴς ἐν τῷ κόσμῳ, καθυπογράψας τὴν ὥραν τῆς κρίσεως».

 πηγη:«ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΝ»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου