Πέμπτη 4 Μαΐου 2023

Η Εκκλησία των Αγίων Μαύρας και Τιμοθέου στο Μαχαιράδο Ζακύνθου

( Η εικόνα της αγ. Μαύρας από τον Μ. Εσπερινό της 2ας -5-2023)

Κ.Σ.

Ο ναός των αγίων Μαύρας και Τιμοθέου στο χωριό Μαχαιράδο της Ζακύνθου ήταν μια από τις ωραιότερες εκκλησίες του νησιού και παραμένει ένας σημαντικός τόπος προσκυνήματος πιστών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Ο Ναός κατεστράφη αρκετές φορές από σεισμούς και θεομηνίες. Η τελευταία σχεδόν ολοσχερής καταστροφή του εσωτερικού του Ναού ήταν το 2005° μια πυρκαγιά ήταν η αιτία να χαθούν  πανέμορφες και ανεκτίμητης αξίας εικόνες και αγιογραφίες. 

Ιστορία της Εκκλησίας

Σύμφωνα με την λαϊκή παράδοση, ένας βοσκός από το χωριό Λαγοπόδο της Ζακύνθου  βρήκε την θαυματουργή εικόνα της αγίας Μαύρας μέσα σε ένα δύσβατο και δυσπρόσιτο λαγκάδι. Η εικόνα είναι πιθανόν να ήταν κρυμμένη εκεί από την περίοδο της Εικονομαχίας. Ο βοσκός μετέφερε την εικόνα καθημερινώς στο χωριό του, αλλά εκείνη, κατά τρόπο θαυμαστό, την επομένη ημέρα ήταν στο σημείο, στο οποίο είχε βρεθεί. Σε αυτό λοιπόν το σημείο, οι κάτοικοι του χωριού του Μαχαιράδου έκτισαν αρχικώς ένα μικρό εξωκλήσι της Αγ. Μαύρας. Αργότερα, η οικογένεια Νταβαρία (ή Ταβαρία) έκτισε εκεί έναν μεγαλύτερο ναό με κωδωνοστάσιο και μοναστήρι. Ο ναός, όμως, αυτός κατεστράφη από σεισμό° η οικογένεια, μη έχοντας χρήματα για την ανακατασκευή,  τον δώρισε (το 1632). Ο Ναός κατεστράφη ξανά από σεισμούς και επισκευάσθηκε μετά τους σεισμούς του 1873. Κατά τον καταστρεπτικό σεισμό του 1953, που ισοπέδωσε την Ζάκυνθο, προκλήθηκαν και πάλι φθορές στον Ναό, στην αναστύλωση του οποίου βοήθησαν οι κάτοικοι του Μαχαιράδου και ο λιθοξόος Αντώνιος Αντίοχος. 


Δίπλα από την Εκκλησία δεσπόζει το περίφημο πυργοειδές κωδωνοστάσιο, με ύψος 37 μέτρων, που κατασκευάσθηκε το 1802. Οι βενετσιάνικης κατασκευής καμπάνες  έχουν μουσική αρμονία και αισθάνεσαι ότι ακούς μια ορχήστρα μουσικών οργάνων. Κάθε φορά που σημαίνουν οι καμπάνες της αγ. Μαύρας μια γλυκιά μελωδία χαϊδεύει τα αυτιά, που αγγίζει απαλά, σαν βελούδο, τις καρδιές.

 
(Το πανέμορφο εσωτερικό του Ναού πριν την καταστροφική πυρκαγιά του 2005).

  Η Εκκλησία της Αγίας Μαύρας αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά μνημεία του νησιού και παρ’ όλο που η πυρκαγιά του 2005 κατέστρεψε ολοσχερώς το εσωτερικό της, το εξωτερικό της εκκλησίας, σε ρυθμό βασιλικής, αλλά και το κωδωνοστάσιο έχουν μείνει άθικτα στο πέρασμα του χρόνου. Ο διάκοσμος της εκκλησίας, πριν δυστυχώς χαθεί στην φωτιά, ήταν ασύλληπτης θρησκευτικής και καλλιτεχνικής αξίας. Οι φορητές εικόνες, τα ξυλόγλυπτα, τα έργα ασημουργίας αλλά κυρίως το ξυλόγλυπτο τέμπλο σε τύπο ζακυνθινού μπαρόκ, αποτελούσαν πραγματικά έργα τέχνης.  Οι μοναδικών συνθέσεων  και εντυπωσιακών χρωμάτων εικόνες στον ουρανό του ναού,  αλλά και στους τοίχους είχαν  θέματα από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη, φιλοτεχνημένες από τον Απόστολο Λάτση (1840-1909) και τον Σπυρίδωνα Πελεκάση (1842-1916). Η τεχνοτροπία τους ήταν δυτική αναγεννησιακή, σαφώς επηρεασμένη από την Δύση, λόγω της Ενετοκρατίας και της Γαλλικής  Κατοχής των νησιών του Ιονίου.


( λεπτομέρεια του Ουρανού του Ναού πριν την πυρκαγιά του 2005)

Από τις εικόνες του Ναού που δυστυχώς και αυτές χάθηκαν στις φλόγες, ξεχώριζαν η εικόνα της Θεοτόκου, Κυρίας των Αγγέλων, βυζαντινής τεχνοτροπίας, έργο του Α. Ντόμη. Το θαυμαστό γεγονός είναι ότι μετά την πυρκαγιά μέσα στον Ναό ευρέθη ανέπαφη η εικόνα της αγίας Μαύρας, πιθανότατα επιζωγραφισμένη σε παλαιότερη εικόνα της Αγίας, που είχε επιχρυσωθεί το 1896 με δαπάνη της βασίλισσας Όλγας.


( λεπτομέρεια του Ουρανού του Ναού πριν την πυρκαγιά του 2005) 


(Το εσωτερικό του Ναού στην σημερινή του κατάσταση° Μ. Εσπερινός της 2ας-5-2023) 


( εικόνα των αγ. Μαύρας και Τιμοθέου, η οποία ευρίσκεται στον Ναό και διακρίνεται πίσω από την εικόνα της Αγίας στην σχετ. φωτογραφία από τον Μ. Εσπερινό της 2ας -5-2023)


( Κεντρική Πύλη του Ναού της αγ. Μαύρας). 

                                                                                Κ.Σ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου