Εφέστιος Εικόνα Παναγίας Κουδουμιανή

Στίς 11 Αυγούστου εορτάζει η Εφέστιος (θαυματουργός) Εικόνα της Παναγία της επικεκλημένης Κυρίας Ελεούσης, της Ιεράς Μονής Κουδουμά (επιτελείται κάθε έτος αυτή την ημέρα 10 πρός 11 Αυγούστου Ιερά Αγρυπνία στο Καθολικό της Ι. Μονής Κουδουμά) την οποία συναντά κανείς μπαίνοντας στο καθολικό της Μονής σε περίβλεπτη θέση και σε ειδικό προσκυνητάρι την οποία κοσμούν πολύτιμα αφιερώματα.

Αυτή η Ιερά Εικόνα θεωρείται και είναι όντως η θαυματουργός εικόνα της Μονής, η οποία όμως έχει συγκεκριμένη ιστορία. Στο Μοναστήρι δόθηκε το 1957 στην αρχή της ηγουμενίας του Αρχιμ. Αντωνίου Γεπεσάκη. Είναι η Παναγία η Δεξιοκρατούσα, η Ελεούσα του Κύκκου (τής περιωνύμου δηλαδή Μονής της Κύπρου) και κάτω στην άκρη αριστερά όπως τη βλέπουμε είναι ο Άγιος Νικόλαος. Την εικόνα, λοιπόν, αυτή παρέδωσε στο Μοναστήρι η κ. Ελένη Σκανδαλάκη από την Αγιά Φωτιά Μονοφατσίου. Η κυρία αυτή, περί το 1930 ήταν νοσοκόμα στον Ερυθρό Σταυρό της Αθήνας. Κατά την περίοδο αυτή στην Αθήνα έμενε ένας ιταλικής καταγωγής υψηλός αξιωματούχος πολιτικός του οποίου το όνομα ήταν Διομήδης. Αυτός, λοιπόν, ο αξιωματούχος ζήτησε από τον Ερυθρό Σταυρό μιά νοσηλεύτρια για να φροντίζει τον άρρωστο αδελφό της γυναίκας του στο σπίτι και η διοίκηση παραχώρησε την τότε νοσηλεύτρια Ελένη Σκανδαλάκη.

Ύστερα από λίγο χρονικό διάστημα ανέθεσαν σ' αυτόν τον Διομήδη την ευθύνη ερευνών στο κονάκι του Αλή Πασά στα Γιάννενα (προφανώς θα είχε ειδικότητα αρχαιολόγου). Επειδή οι εργασίες αυτές ήταν χρονοβόρες πήρε μαζί του την οικογένειά του και μαζί τη νοσοκόμα Ελένη.

Κατά τις έρευνες, σ' ένα άδειο δωμάτιο παρατήρησαν στο μέσο του δαπέδου μιά πλάκα που έμοιαζε με άνοιγμα κρύπτης. Έτσι πράγματι ήταν, διότι όταν σήκωσαν αυτή την πλάκα αντίκρυσαν μιά σκάλα με δεκαπέντε σκαλοπάτια η οποία οδηγούσε σε υπόγειο μέσα στο οποίο όμως υπήρχε φώς. Έντρομοι οι εργάτες ανέφεραν το γεγονός στο Διομήδη. Όλοι μαζί, καθώς και η Ελένη που έτυχε να βρίσκεται εκεί, κατέβηκαν και βρήκαν ένα τραπέζι και πάνω σ' αυτό μιά εικόνα της Παναγίας, δεξιά και αριστερά της οποίας άναβαν δυό λαμπάδες. Ήταν ανεξήγητο το γεγονός πως ήταν δυνατόν ένας τέτοιος χώρος που μόλις είχε ανακαλυφθεί, να έχει λαμπάδες να ανάβουν εκατέρωθεν της εικόνας. Κατάλαβαν ότι επρόκειτο για θείο σημείο και υπέθεσαν ότι εκεί ήταν μυστικός χώρος στον οποίο έκαναν την προσευχή τους οι χριστιανοί δούλοι και δούλες του Αλή Πασά. Δεν εξηγείται αλλιώς το γεγονός.

Ο Διομήδης πήρε την εικόνα στο σπίτι του και μετά το πέρας των εργασιών όταν επέστρεψε στην Αθήνα κρατούσε και την εικόνα περισσότερο ως ενθύμιο παρά από ευλάβεια. Στο μεταξύ η υγεία του αρρώστου αδελφού της γυναίκας του είχε επιδεινωθεί και αφού οι γιατροί περίμεναν το μοιραίο, το ανδρόγυνο ζήτησε από την Ελένη να προσευχηθεί στην Παναγία, διότι είχαν παρατηρήσει πως ήταν πολύ πιστή αφού την έβλεπαν να προσεύχεται σ' αυτήν την εικόνα με πολλή ευλάβεια και να της ανάβει καντήλι. Εκείνη δέχθηκε να προσευχηθεί αλλά ζήτησε ως χάρη αν θεραπευόταν ο ασθενής, να της χάριζε αυτή την εικόνα, διότι γι' αυτήν δεν ήταν είδος ενθυμίου αλλά θρησκευτικής τιμής. Εκείνος αρχικά αρνήθηκε, της είπε να κάνει ό,τι μπορεί και θα σκεφθεί. Από την ώρα εκείνη η Ελένη άρχισε αγώνα νηστείας και προσευχής παρακαλώντας την Παναγία να κάνει το θαύμα της. Επειδή η Ελένη καταγόταν από μέρος που είχε σχέση μεγάλη με την Παναγία του Κουδουμά και έχοντας ακούσει από παιδί για τα πολλά της θαύματα, ο νούς της όταν προσευχόταν ήταν στον Κουδουμά.

Τό θαύμα έγινε. Παρά πάσα ελπίδα, ο βαρειά άρρωστος έγινε καλά, αλλά ο Διομήδης δεν ήθελε μετά να δώσει την εικόνα στην Ελένη. Εκείνη βρισκόταν σε μεγάλη θλίψη. Τότε ο Διομήδης ονειρεύτηκε την ίδια την Παναγία η οποία τον πρόσταζε με αυστηρότητα να δώσει την εικόνα Της στην Ελένη. Η Ελένη πήρε την εικόνα και την φύλαγε σαν κόρη οφθαλμού μέχρι που τελείωσε ο πόλεμος και το 1945 γύρισε στο πατρικό της σπίτι στην Αγιά Φωτιά. Εκεί στο σπίτι της την τιμούσε, τη θύμιαζε, της άναβε καντήλι και όταν οι άνθρωποι της περιοχής έμαθαν το ιστορικό της εικόνας αυτής, στις ανάγκες τους την παρακαλούσαν κι αυτή θαυματουργούσε. Καθώς περνούσε η ηλικία της φοβόταν για την τύχη της εικόνας όταν θα πέθαινε, τη βασάνιζε όμως και ο λογισμός ότι έπρεπε να τη δώσει στον Κουδουμά, διότι την Παναγία την Κουδουμιανή παρακαλούσε θερμά για να θεραπεύσει τότε τον άρρωστο. Πήρε , λοιπόν, την απόφαση και αφιέρωσε την εικόνα αυτή της «Ελεούσας του Κύκκου» στον Κουδουμά το 1957, κι από τότε η χάρη Της δεσπόζει μέσα στο Ναό.

Η εικόνα αυτή είναι όντως θαυματουργός. Με θαύμα βρέθηκε, από θαύμα πιστοποιήθηκε η χάρη Της όταν βρέθηκε με αναμμένες λαμπάδες, θαύμα θεραπείας σε ετοιμοθάνατο έκαμε, με αποκαλυπτικό όνειρο δόθηκε στην Ελένη και συνεχίζει να θαυματουργεί στον άγιο τόπο που δωρήθηκε. Έτσι ο Κουδουμάς ως μεγάλο προσκύνημα της Παναγίας που ήταν και δεν διέθετε εφέστιο θαυματουργό εικόνα, απόκτησε. Το γεγονός ότι η εικόνα αυτή της Παναγίας λέγεται «Ελεούσα του Κύκκου», δεξιοκρατούσα, όπως ακριβώς είναι και λέγεται και η θαυματουργός εικόνα της «Παναγίας Δεξιάς» του ομώνυμου Ναού της Θεσσαλονίκης, επί πλέον δε η εντός πλαισίου στο κάτω αριστερό μέρος της εικόνας ιστόρηση του Αγίου Νικολάου, οδήγησε τη σκέψη μας στην Κύπρο ως τόπο προελεύσεως της εικόνος για τους εξής λόγους:

Είναι γνωστό το περίφημο Μοναστήρι της Παναγίας του Κύκκου στη μαρτυρική Κύπρο. Σ' αυτό φυλάσσεται η θαυματουργός της εικόνα, η οποία είναι πάντα σκεπασμένη όπως απαιτεί η παράδοση, αθέατη στα μάτια των αμαρτωλών ανθρώπων. Ένα σημείο της μόνο στην κάτω πλευρά είναι ανοικτό και εκεί προσκυνείται. Εκεί στην Κύπρο βρίσκεται όμως και η αρχαιότατη Μονή του Αγίου Νικολάου, η αποκαλούμενη «Μονή των Ιερέων» η οποία είναι Μετόχιο της Μονής Κύκκου και κατά την παράδοση συνδέεται με το πρόσωπο του Αγίου Νικολάου κατά το πέρασμά του από την Κύπρο. Το πιθανότερο, λοιπόν, είναι να αγιογραφήθηκε στην Κύπρο αφού πάνω λέει καθαρά ποιά Παναγία είναι και συγκεκριμένα στη Μονή Αγίου Νικολάου των Ιερέων. Δεν μπορούμε να το πούμε με σιγουριά, αλλά και δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε. Όμως λογικά εκεί οδηγούμεθα. Το ότι όμως βρέθηκε στο προσκύνημα του Κουδουμά αυτό είναι καθαρή πρόνοια της Κυρίας Θεοτόκου να στολίσει και να ενισχύσει το Μοναστήρι της με θαυματουργό εικόνα της, η οποία ως άλλη Μονή Κύκκου (τηρουμένων των αναλογιών) έχει και αυτή το γνωστό Μετόχιό της μέχρι σήμερα, ως Μονή του Αγίου Νικολάου, κοντά στις Στέρνες Μονοφατσίου.

πηγή: imkoudouma.gr