Κ.Σ.
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: Στο προηγούμενο άρθρο από το βιβλίο ''Ψυχολογικά προβλήματα και πνευματική ζωή'' Β' ''Γνωρίζεις τον εαυτό σου; (εκδ. Γ' Γυν.Ησυχαστήριον ''Το Γενέσιον της Θεοτόκου'') προσπαθήσαμε να αποτυπώσουμε, με χαρακτηριστικά σχετικά αποσπάσματα από το βιβλίο, τον τύπο του ανθρώπου, τον οποίον, ο αείμνηστος π. Συμεών Κραγιόπουλος χαρακτηρίζει ως άνθρωπο ''Κλειστό κατά έναν καταναγκαστικό τρόπο'' που ''φοβάται να ανοιχθεί'', που αδιαφορεί για τους άλλους ανθρώπους και απομονώνεται, διότι δεν έχει αληθινή, γνήσια αγάπη μέσα του. Ο π. Συμεών είχε ολοκληρώσει τις σχετικές ομιλίες του αναφορικά με αυτόν τον τύπο του ανθρώπου με τον πνευματικό του λόγο· δηλαδή ότι, εάν λίγο-λίγο ο άνθρωπος αυτός αρχίσει να καταλαβαίνει τι του συμβαίνει και πάρει την απόφαση να αρχίσει να ταπεινώνεται ενώπιον του Θεού και να προσπαθεί να κάνει λίγο κουράγιο να αφεθεί με εμπιστοσύνη στα χέρια του Θεού, ο Θεός θα βρει τρόπο και θα μεταμορφώσει την ύπαρξή του και θα τον κάνει αληθινό άνθρωπο, αληθινό χριστιανό· και τότε θα δει και τους άλλους ως αληθινούς ανθρώπους και θα έχει αληθινή επαφή και αληθινή κοινωνία μαζί τους. Και φυσικά θα έχει μπει κανείς στο δρόμο της σωτηρίας και θα προχωρεί από πρόοδο σε πρόοδο, από χάρη σε χάρη, έως ότου να τελειωθεί εν Χριστώ Ιησού''.
Κάποιοι από εμάς, ίσως με ανακούφιση, να μην αναγνωρίσαμε -ή δεν θα θέλαμε να αναγνωρίσουμε-τον εαυτό μας σε αυτόν τον, κατά τα φαινόμενα, μοναδικό τύπο φίλαυτου και εγωιστή ανθρώπου. Είναι, όμως, αυτός ο μόνος τύπος ανθρώπου ''φίλαυτου''? Για να δούμε...
Ο αείμνηστος π. Συμεών στις σχετικές ομιλίες του, που καταγράφονται στο ίδιο βιβλίο, εξέτασε και έναν άλλο τύπο ανθρώπου, αυτόν ο οποίος προσκολλάται στους άλλους και βρίσκεται σε ''Ψυχαναγκαστική αναζήτηση του άλλου''. Τι είπε, λοιπόν, ο π. Συμεών : ''...Όταν ο άνθρωπος (σ.σ. αυτός) προσκολλάται στους άλλους ανθρώπους, όταν συμμορφώνεται προς αυτούς, τι συμβαίνει? Κατ' αρχήν, κάθε άνθρωπος που αγαπά αληθινά τους άλλους ανθρώπους μπορεί να φαίνεται πως έχει και μία προσκόλληση, αλλά δεν είναι έτσι. Η αγάπη του είναι κάτι καθαρό, κάτι γνήσιο, κάτι αληθινό.
Όταν όμως δεν έχει αληθινή αγάπη, όταν στο βάθος και ψυχολογικά και πνευματικά είναι αρρωστημένος κανείς, τότε η αναζήτηση του άλλου έχει αρρωστημένο χαρακτήρα. Στην περίπτωση αυτή η προσκόλληση στον άλλο και η συμμόρφωση προς αυτόν είναι κάτι το οποίο δημιουργεί όλο και πιο άσχημη κατάσταση στον προσκολλώμενο. Η κατάσταση αυτή ούτε πνευματικά τον αφήνει να ζήσει ούτε από ψυχολογική άποψη τον αφήνει να έχει ισορροπία και εσωτερική ελευθερία, ώστε να ζει ως ελεύθερη προσωπικότητα άνετα και ελεύθερα. Το πρώτο χαρακτηριστικό σ' αυτόν τον άνθρωπο είναι η αναζήτηση της αγάπης και της επιδοκιμασίας του άλλου. Αυτό το αισθάνεται ως μία ανάγκη. Και όπως λέει η ψυχολογία, αυτή η ανάγκη είναι μία ψυχαναγκαστική κατάσταση. ...Όλοι ζητούν την αγάπη των άλλων, όλοι λίγο πολύ ζητούν την επιδοκιμασία και τη συντροφιά των άλλων. Αλλά εκείνος ο οποίος κατά αρρωστημένο τρόπο αισθάνεται αυτή την ανάγκη και έχει μέσα του αυτή την αναζήτηση και αυτή την τάση, όταν δει ότι δεν τον αγαπούν, όταν δει ότι δεν επιδοκιμάζεται, όταν δεν βρει τη συντροφιά που ζητάει, αμέσως καταλαμβάνεται από άγχος και από μία άσχημη ψυχολογική κατάσταση, η οποία δεν τον αφήνει να ησυχάσει και να αισθανθεί ελεύθερος ως άνθρωπος· δεν τον αφήνει να σταθεί καλά στα πόδια του και να αισθάνεται ψυχολογικά κάποια ισορροπία. Αλλά επίσης δεν τον αφήνει και πνευματικά να προοδεύσει...
Μία συνέπεια της αρρωστημένης συμμορφώσεως προς τους άλλους
Οι άνθρωποι λοιπόν αυτοί οι οποίοι αισθάνονται την ανάγκη της προσκολλήσεως και έχουν την τάση της συμμορφώσεως-η λέξη ''συμμόρφωση'' είναι ψυχολογικός όρος-ζητούν να πιαστούν από κάπου. Και μπορεί ένας τέτοιος άνθρωπος, ένας τέτοιος χριστιανός-γιατί να ντρεπόμαστε να το λέμε?-να προσκολληθεί σε κάποιον, διότι του έδωσε αυτό το οποίο ζητάει. Δηλαδή ικανοποίησε την ανάγκη του για αγάπη, για επιδοκιμασία, για συντροφιά. Ο λόγος που προσκολλάται είναι ότι ο άνθρωπος αυτός τα αναζητούσε αυτά όχι ως ελεύθερη προσωπικότητα, όχι ως άνθρωπος που κινείται από γνήσια αγάπη κα από γνήσια διάθεση να έλθει σε σχέση με τους άλλους, αλλά κινούμενος από μία αρρωστημένη κατάσταση, από μία αρρωστημένη διάθεση και τάση. ...
Η νοσηρή επιζήτηση της αγάπης
Αυτός (σ.σ. ο άνθρωπος) κατά έναν καταναγκαστικό τρόπο, κατά ένα νοσηρό και αρρωστημένο τρόπο επιζητεί να αρέσει· επιζητεί την αγάπη, την επιδοκιμασία, το στήριγμα, την προστασία. ...εάν αυτά λείψουν, όχι μόνο...αισθάνεται ανήσυχος, όχι μόνο δεν μπορεί να ησυχάσει, δεν μπορεί να ηρεμήσει, αλλά αισθάνεται σαν χαμένος, αισθάνεται ότι βυθίζεται σε ένα χάος.
Ίσως μερικές φορές αποπειράται να απαγκιστρωθεί, αλλά την ώρα που πάει να απαγκιστρωθεί, βλέπει πως κάτω από τα πόδια του κάτι φεύγει, και βυθίζεται σε ένα χάος και πάει να καταστραφεί. Και για να μην καταστραφεί, δίνεται με περισσότερη ορμή σ' αυτό το αρρωστημένο πράγμα, σ' αυτή τη μη γνήσια, τη μη φυσιολογική, τη μη νορμάλ σχέση και κατάσταση. ...είναι έτοιμος να κάνει πράγματα για τα οποία άλλος θα εξέφραζε τον θαυμασμό του πώς τα κάνει. Φυσικά, όλα αυτά γίνονται, για να διατηρηθεί κάτι αρρωστημένο, για να αυξηθεί κάτι αρρωστημένο, κάτι που και ψυχολογικά και πνευματικά είναι μη υγιές· επομένως, για να διατηρηθεί κάτι το οποίο ενώπιον του Θεού δεν είναι καθόλου αρεστό. ...Μην παραξενευθείτε καθόλου, εάν σας πω ότι αυτός (σ.σ. ο άνθρωπος) είναι προθυμότατος όλη την ημέρα, και τη νύκτα καμιά φορά, να τρέχει από άνθρωπο σε άνθρωπο που έχει ανάγκη. Όχι βέβαια από αληθινή αγάπη. ...Βλέπεις...έναν άνθρωπο ...να τρέχει συνεχώς εδώ κι εκεί να βοηθήσει, και από την άλλη πλευρά δεν μπορείς να διακρίνεις μία σταγόνα χάριτος μέσα στην ψυχή του, δεν μπορείς να διακρίνεις λίγο την παρουσία του Θεού μέσα του. ...Μη διστάσουμε
Εάν λοιπόν αυτά...είναι αλήθεια, από το ένα μέρος καταλαβαίνετε γιατί δεν προοδεύουμε, ενώ κάνουμε κάποια προσπάθεια, και από το άλλο μέρος καταλαβαίνει κανείς πόσοι κόποι πηγαίνουν χαμένοι...Αν ήταν απλώς το ότι οι κόποι πηγαίνουν χαμένοι, αυτό δεν είναι τίποτε· ...το θέμα είναι ότι δεν υπάρχει προοπτική, δεν υπάρχει ελπίδα να βρει κανείς τον σωστό δρόμο, εάν συνεχίσει κατ' αυτόν τον τρόπο και δεν μπορέσει να απαγκιστρωθεί, να ελευθερωθεί. ...χρειάζεται να μη διστάσουμε, να μη φοβηθούμε, να μην οκνήσουμε, όσο κι αν δυσκολευτούμε, να ρίξουμε μια ματιά ο καθένας στον εαυτό του, μήπως κάτι βαθύτερα μέσα μας δεν πάει καλά. Μήπως δηλαδή τελικά ο καθένας μας, με ό,τι κάνουμε και δεν κάνουμε, ''ζητάει τον εαυτό του'', όπως λένε οι πατέρες. Και θα βρούμε τον εαυτό μας, αλλά προς την ''ιδίαν απώλειαν''. Διότι, όταν επιζητεί κανείς κατά νοσηρό τρόπο την αγάπη των άλλων, τότε ζητάει να ικανοποιήσει τη φιλαυτία του, όπως λένε οι πατέρες. Μήπως δηλαδή τελικά κάνουμε τούτο, κάνουμε εκείνο, αλλά μέσα από όλα αυτά ''ζητούμε τον εαυτό μας''· και όλο τον βρίσκουμε τον εαυτό μας, αλλά προς ιδίαν καταστροφήν και επίσης για κακό των άλλων.
Όταν όμως κάνουμε αυτή την έρευνα, κάνουμε αυτή τη βουτιά μέσα στον εαυτό μας και κάπου πιάσουμε κάτι και κατ' αρχήν το καταλάβουμε, το αναγνωρίσουμε και στη συνέχεια κάνουμε ό,τι χρειάζεται, είναι δυνατός ο Θεός να απαλλάξει τον άνθρωπο από οτιδήποτε κι' αν έχει και να τον οδηγήσει στον αληθινό δρόμο, να τον οδηγήσει στην αληθινή αγάπη, στη σωτηρία.
Μήπως είμαι θύμα αρρωστημένων καταστάσεων?
Το μεγάλο κακό που υπάρχει σ' αυτούς τους ανθρώπους-και είπαμε ότι ουκ ολίγοι είναι προσβεβλημένοι από αυτή την ασθένεια-το μεγάλο κακό δεν είναι ότι βρίσκονται σ' αυτή την κατάσταση, αλλά ότι δεν το καταλαβαίνουν. Είναι σχεδόν αδύνατον να το καταλάβουν, εκτός εάν αρχίσει κανείς με ένα ''μήπως''-'' μήπως σφάλλω? Μήπως δεν κατάλαβα καλά? Μήπως δεν ενεργώ σωστά?'' -και βρει και κανέναν άνθρωπο να βοηθηθεί. Αλλιώς είναι σχεδόν αδύνατον να υποψιαστούν αυτοί οι άνθρωποι ότι αυτή η αγάπη που γυρεύουν...που... την έχουν κάνει ένα φάντασμα και ιδανικό, αυτή η αγάπη δεν είναι η γνήσια αγάπη, δεν είναι η αληθινή αγάπη, αλλά μία αρρωστημένη κατάσταση, θύματα της οποίας είναι και οι ίδιοι. Αυτό δεν μπορούν να το καταλάβουν, ώστε να προσπαθήσουν να τα δουν τα πράγματα και από μια άλλη πλευρά. ...
Γι' αυτό λέμε και ξαναλέμε ότι, όποιος τυχόν θέλει αληθινά να δημιουργηθεί μέσα του η γνήσια ζωή, όποιος αληθινά θέλει να γίνει γνήσιος άνθρωπος, άνθρωπος του Θεού, πρέπει να αρχίσει από αυτό:'' Μήπως δεν τα βλέπω καλά τα πράγματα? Μήπως δεν σκέπτομαι καλά? Μήπως πέφτω έξω? Μήπως δεν ενεργώ σωστά? Μήπως είμαι θύμα αρρωστημένων καταστάσεων, απωθημένων νοσηρών βιωμάτων, και όλα αυτά με πάνε από δω, με πάνε από κει, κυριαρχούν μέσα μου, με κυριεύουν, και τελικά, αντί να γίνω γνήσιος άνθρωπος, αντί να γίνω τέκνο του Θεού, γίνομαι θύμα όλων αυτών και φυσικά φτάνω στην καταστροφή και στο χάος?''. Από κει πρέπει να αρχίσει κανείς, και πιστεύω ότι με τη βοήθεια του Θεού οπωσδήποτε θα ελευθερωθεί''.
Αμήν γένοιτο για όλους εμάς τους φίλαυτους ανθρώπους, οι οποίοι ''αγαπάμε'' τους άλλους ανθρώπους, αλλά δεν τους αγαπάμε με αγάπη καθαρή, γνήσια και αληθινή.
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ...Προσεχώς!
Κ.Σ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου