Κανένα άλλο πρόσωπο στην εκκλησία μας δεν έχει τόσα ονόματα όσα η Παναγία, ονόματα που αναφέρονται στην αρετή της, στη θέση της στον ουρανό, σε εικόνες και σε θαύματα. Το όνομα Παναγία η Μυρτιδιώτισσα έχει δοθεί σε αρκετές εκκλησίες στην Ελλάδα. Η ομώνυμη παραθαλάσσια μονή της Παναγίας στη Χίο ονομάζεται από τους Χιώτες «Μερσινίδι» (από τη μυρσίνη, δηλαδή τη μυρτιά). Τη μέρα αυτή με ιδιαίτερη λαμπρότητα εορτάζει και η Ιερά Μονή Παλιανής στο Ηράκλειο της Κρήτης, όπως και η Πύλος, που έχει τη Μυρτιδιώτισσα πολιούχο και προστάτιδά της.
Αλλά και τα Κύθηρα γιορτάζουν σήμερα την Παναγιά τους τη Μυρτιδιώτισσα, προστάτιδα των απανταχού Κυθηρίων. Το μοναστηριακό συγκρότημα της Παναγίας βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τμήμα του νησιού, σε μια πευκόφυτη περιοχή κοντά στη θάλασσα, τα Μυρτίδια. Ας δούμε συνοπτικά την ιστορία του…
Σύμφωνα με την παράδοση, τον 13ο αιώνα, στις 24 Σεπτεμβρίου – 40 ημέρες μετά την Κοίμηση της Θεοτόκου -, εμφανίστηκε η Παναγία σε έναν βοσκό και του είπε να ψάξει για την εικόνα της, που είχε έρθει σε εκείνο το μέρος πολλά χρόνια πριν. Εκείνος έπεσε στο έδαφος, γεμάτος δέος, προσευχόμενος προς τη Θεοτόκο. Μόλις σηκώθηκε και γύρισε, είδε την εικόνα στα κλαδιά μιας μυρτιάς. Κλαίγοντας από χαρά, έφερε την εικόνα σπίτι του και είπε σε όλους τους φίλους και συγγενείς την ιστορία της ανεύρεσής της. Όταν ξύπνησε όμως, η εικόνα έλειπε και φοβήθηκε μήπως είχε κλαπεί. Με βαριά καρδιά γύρισε με τα πρόβατά του στον τόπο της ανεύρεσης, αλλά εκεί είδε πάλι την εικόνα στα κλαδιά της μυρτιάς. Δοξάζοντας τον Θεό, την πήρε πάλι σπίτι του, αλλά τη νύχτα η εικόνα εξαφανίστηκε, όπως και την πρώτη φορά. Όταν η εξαφάνιση και επανεμφάνιση της εικόνας συνέβη και τρίτη φορά, κατάλαβε ότι ήταν θέλημα της Παναγιάς η εικόνα να παραμείνει εκεί που είχε πρωτοβρεθεί.
Στη θέση αυτή λοιπόν ο βοσκός έχτισε ένα μικρό εκκλησάκι και στην περιποίησή του αφιέρωσε τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής του. Μετά το θάνατό του την περιποίηση της εκκλησιάς ανέλαβε ο μοναχός Λεόντιος, ο οποίος έχτισε γύρω του μερικά κελιά για τη φιλοξενία των προσκυνητών. Όμως το πλήθος των προσκυνητών που κατέφθαναν από διάφορα μέρη δημιούργησε την ανάγκη ενός μεγάλου ναού, έργο που ξεκίνησε ο δραστήριος ιερομόναχος Αγαθάγγελος Καλλίγερος, κι έτσι σε λίγα χρόνια στήθηκε ένα υπέροχο συγκρότημα αποτελούμενο από μεγαλοπρεπή ναό, ένα πανύψηλο καμπαναριό και πολλά κελιά φιλοξενίας.
Ο μικρός ναός της «εύρεσης», το καθολικό, παρέμεινε κάτω από το μεγάλο ναό και εκεί φυλάσσεται τον χειμώνα η εικόνα της Παναγίας, μέσα σε μια ολόχρυση επένδυση. Στο κάτω μέρος της επένδυσης απεικονίζονται τρία θαύματα: το θαύμα της εύρεσης της εικόνας από το βοσκό, το θαύμα της θεραπείας του παραλύτου στις 24 Σεπτεμβρίου (αρχές του 17ου αιώνα) και το θαύμα της διάσωσης του φρουρίου των Κυθήρων από τους κεραυνούς (22 Ιανουαρίου 1829).
Η περιφορά της εικόνας στα Κύθηρα
Η λιτάνευση της εικόνας της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας, η «γύρα», όπως τη λένε οι Τσιριγώτες, είναι παλαιότατο έθιμο του νησιού. Αναφέρεται εντολή του 1750 του Επισκόπου Κυθήρων Νεοφύτου Λεβούνη (1731-1757) προς τους ιερείς του νησιού να συμμετέχουν σε λιτανείες «…της αγίας εικόνος της Θεοτόκου των Μυρτιδίων εις την νήσον…», καθώς και απόδειξη του 1841 από το βιβλίο εσόδων-εξόδων του ναού του φρουρίου από ελεημοσύνη «…εις τον γύρον της νήσου της Υπεραγίας Θεοτόκου…». Σύμφωνα με επιστολή του Επισκόπου του Ευγενίου Μαχαιριώτη, μετά το 1841, το Συμβούλιο του νησιού είχε θεσπίσει λιτανεία επτά ημερών, ώστε η εικόνα «να περιέλθει διάφορα… χωρία προς ευλογίαν των κατοίκων».
Το κορυφαίο αυτό θρησκευτικό έθιμο των Κυθήρων λαμβάνει χώρα αδιάλειπτα κάθε χρόνο, την Κυριακή της Ορθοδοξίας. Κατά τη λιτάνευση η ιερή εικόνα μεταφέρεται από το μοναστήρι στο μητροπολιτικό ναό Υψώσεως Τιμίου Σταυρού στη Χώρα, όπου παραμένει για σαράντα μέρες, μέχρι την Κυριακή του Πάσχα. Τη Δευτέρα του Πάσχα η εικόνα μεταφέρεται από χωριό σε χωριό σε όλο το νησί, μέχρι να επιστρέψει την Κυριακή των Μυροφόρων στο ιερό προσκύνημα, στο μοναστήρι των Μυρτιδίων. Η περιφορά της εικόνας διαρκεί 15 μέρες και πολλοί πιστοί ακολουθούν την εικόνα κατά την περιφορά της όλο το δεκαπενθήμερο!
Επιμέλεια Παναγία Ιεροσολυμίτισσα blog
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου